چکیده:
متعاقب ناکامی مردم آیران در نهضت مشروطیت, جهت محدودسازی و پاسخگو
نمودن قدرت پادشاهان از طریق مجلس, در بهمن ۱۳۵۷ انقلابی نظامسازء پدیدار
گشت و بستری جهت تحقق قوای سهگانه نظام جدید فراهم گردید. بهرغم فعالیت
جریانات سیاسی متعدد در ایران بعد از پیروزی انقلاب, جایگاه رکن قانونگذاری
در ساختارسازی نظام جدید بسیار با اهمیت گردید. این مقاله درصدد واکاوی نقش
اسلام گرایان در ایجاد و استحکام رکن تقنینی نظام برآمده از انقلاب اسلامی است.
جریان اسلام گرا با استفاده از توان سازماندهی سنتی و نگاه مدرن به مشارکت
سیاسی, بر اساس اندیشههای حضرت امام با تدوین آئیننامه انتخابات. ارائه لیست
واحد در تهران» معرفی چهرههای شاخص در سطح کشورء پذیرش مسئولیتهای
اساسی در مجلس اول؛ ارائه طرحها و بررسی لوایح, مقابله با غیر اسلامگرایان درون
مجلس و کمک به سایر آرکان» به مهمترین کارویژههای خود در شکلگیری
نخستین مجلس جامه تحقق پوشاند. در این پژوهش دادههای کتابخانهای به شیوه
توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
Following the failure of the Iranian people in the Constitutional
Movement to restrict the king`s power through the parliament, a
system-making revolution emerged and became a platform for the
three powers of the new system to be established. Despite the activity
of numerous political movements in Iran after the victory of the
revolution, the status of the legislative pillar in forming the new
system became very important. This article seeks to elucidate the role
of the Islamists in creating and strengthening the legislative pillar of
the system derived from the Islamic Revolution. The Islamic current,
using traditional organizing power and modern view of political
participation, based on the ideas of Imam Khomeini, compiling the
regulation of election, presenting a single list in Tehran, introducing
outstanding figures in other provinces, accepting fundamental offices
in the first parliament, presenting the drafts and surveying the bills ,
opposing opponents in the parliment and helping other pillars, has
performed its most important tasks in the formation of the first
parliament. In this research, library data has been analyzed in a
descriptive-analytical method.
خلاصه ماشینی:
فهرست نامزدهای گروههای شاخص انتخاباتی در تهران، طبق حروف الفبا در جدول شماره یک آمده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) یکی از شرایط نامزدی، شرکت در همهپرسی قانون اساسی بود، مجاهدین خلق بهدلیل عدم مشارکت در آن، با گردهماییهای مختلف، اعتراض خود را اعلام نمود.
(دفتر تحقیقات و انتشارات روابط عمومی نخستوزیری، 1360: 18 ـ 14) وی قبل از بررسی در مجلس، در روزنامه انقلاب اسلامی (ارگان رسمی خود)، نخستوزیری میرسلیم را قطعی جلوه داد تا مجلس را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد؛ اما میرسلیم رأی اعتماد نگرفت.
افرادی همانند آقایان خامنهای، هاشمی رفسنجانی، بهشتی، باهنر، رجایی و سایر افراد برجسته این جریان با تصویب قانون انتخابات مجلس در شورای انقلاب، تمهید مقدمات برگزاری انتخابات، تبیین مواضع، روشنگری، توجیه افکار عمومی و هدایت جامعه را تحت رهبری امام& به عهده گرفته و با شکلگیری و تثبیت جایگاه مجلس در نظام، موقعیت برجستهای را برای رکن قانونگذاری ترسیم نمودند.
این گزاره، زمانی اهمیت خود را باز مییابد که با برگزاری رفراندم تعیین نوع نظام، انجام انتخابات خبرگان قانون اساسی و تدوین قانون اساسی نظام جدید، مهر تأیید مردم را در همهپرسی گرفته بودند؛ اما اگر در یک حالت فرضی، اولین مجلس موردنظر قانون اساسی در جو ناآرام و بیثباتیهای سیاسی و امنیتی ناشی از شرایط انقلابی، فضای ترور گروههای ضدانقلاب و جنگ تحمیلی، ناکام و شکست میخورد؛ ناکارآمدی جریان اسلامگرا و انقلابیون مذهبی در تحقق یکی از ارکان نظامسازی سیاسی جدید (قوه مقننه) بر سایر جنبههای نظامسازی سایه میافکند.