چکیده:
یکی از عوامل موثر در ایجاد مسوولیت فریب دادن است، بدین معنا که اگر شخصی دیگری را فریب دهد یا از کسی گول بخورد، مثلا در عقد نکاح زوج یا زوجه طرف مقابل را فریب داده باشد و یا در عقد بیع خریدار از فروشنده فریب بخورد و در این صورت برای فریب دهنده مسئولیت و ضمان ایجاد میشود.این نوع از مسوولیت که ضمان ناشی از خدعه و فریب است در اصطلاح حقوقی ضمان غرور نامیده میشود که نوعی ضمان قهری است و در حقوق از آن به مسوولیت مدنی یاد میشود.در این مقاله بر آن هستیم که که ضمان غرور را در حقوق و فقه در ایران را مورد بررسی قرار دهیم و در بعضی از موارد به ویژه مسئله معاملات و شرایط حاکم بر آن این موضوع را با حقوق انگلستان تطبیق دهبم.
خلاصه ماشینی:
مطابق این دیدگاه باید گفت مغرور به دلیل مغرور شدن حق دارد بابت غرامت منافع استیفاء شده به غار رجوع کند گرچه متضرر نشده باشد و بالعکس هر گاه کسی دیگری را فریب دهد و با او عقدی منعقد نماید که در اثر آن عقد طرف دیگر زیان ببیند بدون اینکه عنصر فریب تأثیری در ایجاد ضرر داشته باشد قاعده غرور جاری نمیشود، و به دنبال آن ضمان ناشی از غرور هم ایجاد نمیگردد.
زیرا همانطوری که درمبحث توصیف خلاف واقع خدعه آمیز گفته شد برای تحقق آن شخص توصیف کننده می بایستی قصد فریب داشته باشد و یا اینکه بی اعتنا به صدق و یا کذب آن باشد به عبارت دیگر مهم نیست که توصیف اشعاری صحیح یا کذب باشد در خصوص گستره مزبور به نظر می رسد نکات زیر مفید باشد: الف-اگر هدف از توصیف صرفا بیان عقیده و نظر باشد دراین صورت عمل توصیف مذکور نمیتواند از مصادیق توصیف خلاف واقع موجب مسئلیت تلقی گردد.
لذا اگر وی مطلع از آن باشد این امر حسب نهاد حقوقی عام رافع مسئولیت در کامن به معنای پذیرش ادادی خطیر است که مانع از پذیرش دعوا برای مطالبه خسارت از ناحیه خواهان به لحاظ توصیف مزبور می گردد بند چهارم: تفاوت اشتباه و تدلیس در حقوق انگلستان حقوق انگلیس نیز بستگی تدلیس و اشتباه آشنا است اگر چه بدلایلی مفصل و پیچیده که بیرون از بحث این مقاله است ماهیت اشتباه در حقوق انگلیس خود مایه گفتگوها و برخوردهای نظری بسیار است کافی است اشاره کنیم که اشتباه در کامن لا سبب بطلان مطلق عقد می شود و بهمین جهت جز در موارد که اشتباه عناصر اصلی و اساسی عقد را از بین ببرد در حیطه کامن لا و بدون تاثیر است حال در مواردی نادری که تدلیس دارای چنان ماهیتی باشد که موجب اشتباه اساسی گردد کامن لاو … عقد را باطل می نگارد) و بهمین جهت در این صورت استثنایی عقد باطل نیست پس باید دید تدلیس , مستقل از اشتباه , چه درمانی در حقوق انگلیس دارد.