چکیده:
برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در چند دهه اخیر منجر به اثرات جانبی منفی فراوانی شده است که یکی از پیامدهای آن کاهش رفاه کشاورزان است. در مطالعه حاضر، برای بررسی اثر افت سطح آب زیرزمینی بر رفاه کشاورزان، ابتدا تابع تولید گندم با استفاده از الگوی درجه دوم تعمیمیافته برآورد شد و سپس تولید نهایی هریک از نهادهها و از جمله نهاده آب محاسبه گردید. در ادامه، با برآورد تابع هزینه استخراج، تابع رفاه ناشی از کاهش سطح آب محاسبه شد. در نهایت، با استفاده از قضیه پوش و مشتقگیری از تابع رفاه نسبت به سطح آب زیرزمینی، تغییرات رفاهی ناشی از افت سطح آب اندازهگیری شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به ازای یک متر کاهش سطح آب زیرزمینی در اثر برداشتهای بیرویه، رفاه کشاورزان حدود 5/12 میلیون تومان کاهش مییابد و کل کاهش رفاه دشت ارزوئیه ناشی از کسری مخزن، رقم قابل توجه 9/12 میلیارد تومان است. همچنین رقم کاهش رفاه به ازای هر مترمکعب آب برابر با 97/20 تومان میباشد. با توجه به نتایج، دلیل کاهش رفاه کشاورزان، مصرف بیش از حد منابع آب زیرزمینی است بنابراین باید با سیاستهایی نظیر خاموشی اجباری موتورپمپها، کاهش سطح زیرکشت، تعیین الگوی کشت، فرهنگسازی مصرف و افزایش مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع زیرزمینی، از برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی جلوگیری نمود.
خلاصه ماشینی:
کاهش رفاه اجتماعی ناشی از افت سطح آب های زیرزمینی (مطالعه موردی گندم کاران دشت ارزوئیه ) مصطفی بنی اسدی ١، محمدرضا زارع مهرجردی ٢، حسین مهرابی بشرآبادی ٢، حمیدرضا میرزایی ٢، عباس رضایی استخرویه 3 تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٥/٩ تاریخ پذیرش: ١٣٩٥/١٢/٩ چکیده برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در چند دهه اخیر منجر به اثرات جانبی منفی فراوانی شده است که یکی از پیامدهای آن کاهش رفاه کشاورزان است .
در مطالعه حاضر، برای بررسی اثر افت سطح آب زیرزمینی بر رفاه کشاورزان، ابتدا تابع تولید گندم با استفاده از الگوی درجه دوم تعمیم یافته برآورد شد و سپس تولید نهایی هریک از نهاده ها و از جمله نهاده آب محاسبه گردید.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به ازای یک متر کاهش سطح آب زیرزمینی در اثر برداشت های بی رویه ، رفاه کشاورزان حدود ١٢/٥ میلیون تومان کاهش می یابد و کل کاهش رفاه دشت ارزوئیه ناشی از کسری مخزن، رقم قابل توجه ١٢/٩ میلیارد تومان است .
171 روش تحقیق در مطالعه حاضر اثر کاهش سطح آب های زیرزمینی بر رفاه تولید کنندگان گندم در شهرستان ارزوئیه از طریق روش برآورد تابع تولید و تئوری پوش اندازه گیری شده است .
با فرض ثابت نگه داشتن تمامی نهاده های دیگر در مقدار بهینه خود و همچنین ثابت درنظرگرفتن قیمت محصول و قیمت نهادهها (به جز آب) و با استفاده از نظریه پوش ٤ می توان اثر تغییر در سطح آبهای زیرزمینی را بر رفاه تولید کننده محاسبه نمود که این نتیجه در رابطه ٨ نشان داده شده است (١ و ٢).
Production function selection for economic valuation of agricultural water, case study of wheat production.