چکیده:
بهره وری کتاب های درسی به رعایت شاخص های علمی و فنی در تالیف و تدوین بستگی تام دارد. نیل به این هدف نیازمند کارگروهی در تدوین و ارزیابی و نقد مستمر و تلاش برای از بین بردن کاستی های بارز و پنهان آن ها پس از نشر است. این شاخص ها متنوع و فراوان است و صاحب نظران با نگاه اجمالی و تفصیلی، گونه ها و شمار متعددی از آن ها را برشمرده اند. این نگاشته در نظر دارد کتاب مبانی عرفان نظری تالیف دکتر سعید رحیمیان را که به عنوان کتاب درسی دانشگاهی از سوی سازمان مطالعه و تدوین (سمت) منتشر و معرفی شده است ارزیابی کند. ملاک ارزیابی معطوف به شاخص های محتوایی و روشی است. محک زدن این متن درسی با این ملاک ها نمایان می سازد این متن در برابر این شاخص ها دچار کمبودهای بسیاری است و نمی تواند زمینه های عاطفی، شناختی و مهارتی دانشجویان را با توجه به میزان آگاهی و آمادگی ذهنی و همچنین ویژگی های شخصیتی و روانی و علایق آنان تامین کند و تا تحقق بخشی اهداف آموزشی فاصله بسیار دارد.
خلاصه ماشینی:
این نگاشته در نظر دارد کتاب مبانی عرفان نظری تألیف دکتر سعید رحیمیان را که به عنوان کتاب درسی دانشگاهی از سوی سازمان مطالعه و تدوین (سمت) منتشر و معرفی شده است ارزیابی کند.
بدیهی است اگر این کتاب برای دورۀ کارشناسی فلسفۀ اسلامی طراحی شده باشد، که ادعا نیز همین است، باید اندوختۀ مخاطب از فلسفه و عرفان بهویژه آشنایی با اصطلاحات هر دو مورد نظر باشد و کمینه سطح علمی دانشجو با مطالب رعایت گردد.
در حالی که اینجا سخن دربارة مسئلهای هستیشناختی است یعنی آیا ذات خبیث و طیب در هستی خود با هم متفاوت هستند یا نه؟ نه تنها مطالب کتاب از جهت سطح و عمق یکسان نبوده و سطحسنجی نشده است بلکه گاهی به کلی از این مطلب هم عبور میکند و وارد پاسخ به شبهات بیعنوان یا با عنوان مستقل (ص 68) میگردد که تفوق و احاطۀ مخاطب را در رتبهای بالاتر از یادگیرندۀ معمولی طلب میکند، و نه دانشجویی که برای اولین بار با مطالب پیچیدۀ عرفان نظری روبهرو میگردد.
بهویژه تاریخ ممتد نظریات عرفانی و گوناگونی آراء، میدانی بس پر فراز و نشیب را به روی مؤلف گشوده است که مؤلف هم زحمت تتبع گسترده را به روی خود هموار کند و هم بر جامعیت کتاب و تنوع مطالب بیفزاید، اما نقص کار آنگاه آشکار میشود که نگارنده خود را در مقام مخاطب قرار دهد تا دشواری احاطه بر این نظریات یا فراگیری آنها ملموس گردد.
کلیدواژه ها:
شاخصههای کتاب درسی دانشگاهی
،
ارزشیابی متون آموزش عالی
،
کارایی و ثمربخشی نگارش
،
روش و اهداف آموزشی