چکیده:
بیان مسئلة ست و مدرنیته در قالب داستان حاکی از اهمیّت بنیادین موضوع است که جامعه و
فرهنگ جامعه درگیر آناند. داستان « طعم گس خرمالوی زویا پیرزاد بازگو کننده روایت گذر از سئت به
مدرئیته است که در آن » جریان برخورد «خانم»» شخصیّت اصلی داستان, با دنیای جدید و چگونگی
آشنایی او با پدیدة مدرئیته نشان داده شده است. چگونگی ورود او به مدرئنیته نمایانگر درک کلی مردم
جامعه از مدرنیته است؛ یعنی» تلقی آنها از مدرنیته را نشان میدهد؛ اینکه مردم جامعه مدرنیته را درچه
سطحی فهم کردهاند؟ و اصلا دریافت آنها از مدرنیته چگونه است؟ در داستان با سه مرحلة مرتبط با
موضوع ست و مدرنیته روبرو هستیم . نخست : برخورد سنت و مدرنیته که به سنّت گریزی و تجلاد
خواهی می انجامد. دوم : در مدرنیته و همگام با دستاوردها و یا مدهای مدرنیته به سر بردن است . در
این مرحله است که فرد به بیهویتی و بحران شخصیّتی دچار می شود . سوم: مرحله بازگشت به ست و
باورهای مذهبی است که به عنوان راه حل نجات فرد از پیامدهای مدرنیته مد نظر قرار گرفته است.
آنچه در این نوشتار بیان شده است تمام مفهوم مدرنیته نیست » بلکه قرائت خاصی از آن است که
متناسب با داستان می باشد
خلاصه ماشینی:
كليد واژهها : سنّت، مدرنيته، خانم، تكنولوژي ، اعتقادات مقدمه: مسئلة سنّت و مدرنیته زمانی مطرح میشود که دریابیم با وجود نسبت تعامل آنها با هم، متمایز از یکدیگرند، بحث از مقوله هاي سنّت و مدرنيته نشان از درك و دريافت مفاهيم هر يك از آنهاست، نیز بیانگر این مطلب است که ابعاد تمایز ما بين آن دو را درک کردهایم و تجربه ناشی از هر یک را از سرگذراندهایم.
به این علّت که مدرنیته در کشورهای غیر غربی وارداتی و الگوبرداری شده از غرب است، معنای خاص و برداشتی که از آن دارند، بیشتر معطوف به مظاهر صنعتی و دستاوردهای تکنولوژی است.
امروزه اگر از تعریف مفاهیمی چون سعادت، خوشبختی، آرامش و آسایش سوال شود، قطعاً در پاسخ به آنها نشانههایی از وجود سرمایههای صنعتی و وسایل رفاهی تکنولوژی قابل ردیابی است و این حاکی از قدرت تأثیر توسعه اقتصادی و توان بهرهمند شدن از امکانات نوین بر زندگی و هنجارهای جامعه است.
به مراحل شکلگیری مدرنیته و چگونگی گذر از سنّت بدان، به پیامدهای مدرنیته بر انسان و جامعه بشری (با نگرش منفی، که بیشتر به بحرانهای آن و نتایج مخربی چون جنگ و کشتار توجه شده است) و در آخر به پایان مدرنیته و خروج از آن، که بازگشت به اعتقادات و باورهای مذهبی ـ دینی گذشته است، میپردازد.
به همین علّت یکی از پیامدهای منفی و مخرب مدرنیته که در داستان بدان اشاره شده است، نابودی و فراموش شدن ارزشها و هنجارهای فرهنگ گذشته و جهان سنّتی است که با ورود مدرنیته و دستاوردهای آن در مناسبات انسانی افراد جامعه صورت گرفته است.