چکیده:
در آثار ادبی توصیف نقش بسیار مهمّی دارد. در دورة قبل از اسلام مهمترین فنی که شعرا
برای بیان اغراض خویش از آن بهره جسته‌اند» فن وصف است که در این جهت امروالقیس به
عنوان پدر شعر عرب با هنر شاعری خویش توانست در دورة جاهلی» در این فن شعری به
نبوغ برسد.
اوصافی که وی آنها را هدف خویش قرار داد هم شامل طبیعت غیر زنده مانند اطلال و
دمن، باران، رعد وبرق و شب و هم شامل طبیعت زنده مانند زن، اسب و شتر می‌باشد. وی با
نوآوری هایی که در فن توصیف ارائه داد، سبب گردید که شاعران عرب و عجم بعد از او نیز
اندیشة خود را در جهت اندیشة وی قرار دهند یا به نحوی از وی تقلید کنند. او در بسیاری از
خصائص شعری همچون صنایع ادبی مانند تشبیه و استعاره و همینطور اقسام موضوعات
وصف و سایر ویژگیهای لفظی و معنوی درشعر عربی، بعنوان آغازگر به شمار می‌آید.
منوچهری دامغانی یکی از شاعران بنام و مطرح زبان و ادبیّات فارسی است که بی گمان از
امروالقیس اثرپذیرفته است. ما در این مقاله اسب را در شعر امرژالقیس و منوچهری دامغانی
بررسی کرده‌ایم.
خلاصه ماشینی:
معلقات سبع که مجموعة اشعار دوره جاهلی بود در اشعار این شاعر جوان، نمود بیشتری دارد و «اطلاع از زبان و ادب عرب مایة آن شد که اولا منوچهری بعضی از قصاید شاعران تازی گوی را استقبال کند و حتی گاه اوزان آنها را نیز تقلید نماید و ثانیا در استعمال کلمات عربی معتقد به حد و قیدی نباشد و ثالثا بسیاری از افکار تازیان؛ از قبیل عبور از بوادی، وصف شتر، ندبه بر اطلال و دمن، ذکر عرائس شعر و امثال آنها را در سخنان خود بیاورد» (صفا، 1363: 159).
او به برتری این اسب بر دیگر اسبان از لحاظ چالاکی و خستگی ناپذیری اشاره می‌کند و می‌گوید: وقتی اسبان تندرو از خستگی در زمین سخت و کوبیده شده گرد و غبار برانگیزند این اسب مانند شناگر چالاک، آسان و تند راه می‌رود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (همان: 112) (شرح لغات: مسح : صیغۀ مبالغه از ریختن/سابح : اسبی است که در دویدن مانند شناگر دست هایش را دراز کند/الونی : خستگی/أثر : برانگیخت/الکدید : زمین سخت و همواره/مرکل : زمینی که در زیر سم اسبان بسیار کوبیده شده باشد) ترجمه:وقتی که اسبان تندرو ازخستگی درزمین سخت وکوبیده شده گردوغبار برانگیزندآن اسب مانندشناگر چالاک،آسان وتند راه می رود.
وگاهی چنان می نماید که منوچهری ابیات امرؤالقیس را به فارسی ترجمه می‌کند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (همان: 53) پی نوشت‌ها: 1- کنیة او را ابو وهب هم نوشته‌اند ولی کنیة معروف همان ابوحارث است.
کلیدواژه ها:
منوچهری دامغانی
،
امروالقیس
،
وصف
،
اسب
(
, 
, 
)
