چکیده:
یکی از عواملی که در گسترش و رنگ¬پذیری کلام، اثری شگرف دارد «حسّآمیزی» است که در حوزه استعاره و مجاز مورد بررسی قرار می¬گیرد. شاعران از دیر باز بسیاری از قلم کاریها و نقّاشیهای زبان هنری خویش را با استفاده از این آرایه پرداختهاند؛ هر چند سیر مطالعاتی درباره آن در ایران به بیش از چند دهه نمی¬رسد، امّا کاربرد این آرایه در دورة معاصر با توجّه به تاثیرپذیری شاعران این دوره از مکاتب ادبی غرب رو به افزونی گذاشت؛ بر این اساس نگارنده در این پژوهش بر آن بوده تا تعریف جامع و دقیقی از حسّ آمیزی ارائه کرده؛ مبانی نظری و علمی آن را مورد واکاوی قرار دهد؛ سپس با توجّه به فراوانی کاربست این صورت هنری در شعر شاعران معاصر به بررسی حسّآمیزی در اشعار اخوان ثالث که با لحن حماسی و روایی سروده شدهاند، بپردازد و آنها را برپایة فراوانی هر دو نوع حسّآمیزی (حسّی- حسّی) و (انتزاعی- حسّی) طبقه بندی کند؛ سپس بر اساس چگونگی تلفیق و بسامد حواسّ با ارائه نمودار و آمار و ارقام مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
شاعران از دیر باز بسیاری از قلم کاریها و نقّاشیهای زبان هنری خویش را با استفاده از این آرایه پرداختهاند؛ هر چند سیر مطالعاتی دربارۀ آن در ایران به بیش از چند دهه نمیرسد، امّا کاربرد این آرایه در دورة معاصر با توجّه به تأثیرپذیری شاعران این دوره از مکاتب ادبی غرب رو به افزونی گذاشت؛ بر این اساس نگارنده در این پژوهش بر آن بوده تا تعریف جامع و دقیقی از حسّ آمیزی ارائه کرده؛ مبانی نظری و علمی آن را مورد واکاوی قرار دهد؛ سپس با توجّه به فراوانی کاربست این صورت هنری در شعر شاعران معاصر به بررسی حسّآمیزی در اشعار اخوان ثالث که با لحن حماسی و روایی سروده شدهاند، بپردازد و آنها را برپاية فراوانی هر دو نوع حسّآمیزی (حسّي- حسّي) و (انتزاعی- حسّي) طبقه بندی كند؛ سپس بر اساس چگونگی تلفیق و بسامد حواسّ با ارائه نمودار و آمار و ارقام مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.
محدوده و روش تحقیق این پژوهش محدود به اشعار نیمایی اخوان ثالث است و برای انجام آن، پنج دفتر شعری او مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است و پس از استخراج حسّ آمیزیها به طبقه بندی آنها از جهت چگونگی تلفیق و بسامد حواس پرداخته و ابزار بیانی هر یک از حواسّ را مشخص کرده و سپس جهت تقریب ذهن و مستدل ساختن موارد مطرح شده به ارائه نمودار چگونگی استفاده از این عنصر بلاغی در اشعار این شاعر برجسته پرداخته است و روش تحقیق علاوه بر استخراج دادهها، ره یافت کتابخانهای میباشد.