چکیده:
«نهادینهسازی» یعنی تعمیق و تثبیت باورها، ارزشها و رفتارهای مطلوب و مقبول کارگزاران اصلی ادارة جامعه، در سطوح متفاوت مدیریتی کلان (مدیریت دولتی) و خرد (سازمانها و نهادها). برای تحقق و اجرایی کردن، «نهادینهسازی» الگوهای متفاوتی مطرحشده است که غالبا برگرفته از مبانی و پیشفرضهای غربی است. با توجه به تاثیر مبانی و پیشفرضها در نظریهها و الگوها، یکی از وظایف اصلی پژوهشگران فعال در حوزة علوم انسانی - اسلامی، طراحی الگوهای متناسب با مبانی و پیشفرضهای اسلامی است. اولین و مهمترین گام قبل از طراحی الگو شناسایی مفهوم و ماهیت یک گزاره است، تا ابتدا اول باید چیستی و تعریف مفهوم منظور مشخص شود، سپس به چگونگی آن پرداخته شود. ازاینرو، هدف اصلی این تحقیق بررسی «ماهیت و مفهوم نهادینهسازی از منظر قرآن» با تکیه بر مبانی و پیشفرضهای اسلامی است. در این تحقیق از روش «تدبر در قرآن» (نقلی وحیانی) استفاده شده است. یافتههای این تحقیق نشانگر آن است که «نهادینهسازی از منظر قرآن فرایندی است پیوستار گونه که میتواند مثبت (رو به اعتلا) یا منفی (رو به انحطاط) باشد. جهت اعتلای آن برای کسانی است که درصدد تثبیت ایمان، و جهت انحطاط آن برای کسانی است که درصدد تثبیت کفر هستند».
خلاصه ماشینی:
ریچارد اسکات در مقالة خود با عنوان «دورة رشد کامل نظریه نهادی» (The Adolescence of Institutional Theory) با توجه به مطالعات این نظریهپردازان، نظریة «نهادی» را بررسی و تجزیه و تحلیل کرده و با همین هدف، تحقیقات تجربی در این زمینه را دربارة انواع بحثهایی که بهتازگی دربارة رابطة عوامل نهادی با ساختار سازمانی و عملکرد انجام شده بررسی کرده داده است ( اسکات، 1987، ص493 و 2009، ص 215).
(نقلقولها) در متن نرمافزار مشخص شدند که در شکل 5 قابل مشاهده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) ویژگیهای ماهیت نهادینهسازی از منظر قرآن برای تبیین مفهوم «نهادینهسازی» از منظر قرآن و ارائه تعریفی مشخص از آن، میتوان از نتایج حاصل از پرسشنامة «آزمون خبرگی» بهعنوان شروع کار استفاده کرد؛ بدین معنا که «نهادینهسازی» دارای برخی مؤلفههای اصلی است که میتوان از کنار هم قرار دادن آنها به تعریفی مشخص رسید؛ عبارتاند از جملة آنهاست: «تثبیت»؛ مفهوم کلیدی نهادینهسازی فرایندی بودن نهادینهسازی: نتایج حاصل از پرسشنامة دوم آزمون خبرهای (مراحل اصلی و گامهای هر مرحله از نهادینهسازی از منظر قرآن) نشانگر این مطلب است که تمام خبرگان بر فرایندی بودن نهادینهسازی تأکید دارند (نتایج حاصل از پرسشنامة دوم آزمودن خبرگی).
پس تا بدینجا، میتوان گفت: نهادینهسازی از منظر قرآن، «فرایندی است برای تثبیت» با پایه قرار دادن این دو مؤلفة اصلی و رجوع به رمزهای استخراج شده از متن قرآن میتوان مؤلفههای دیگر تعریف را استخراج کرد که در ادامه، به آنها اشاره میشود.