چکیده:
مقاله حاضر به بررسی و تبیین انواع محکومیتهای مؤثر کیفری در قانون مجازات اسلامی و نوع تأثیر هر کدام از این محکومیتها پرداخته است. قانونگذار در تدوین قانون مجازات اسلامی به طیف وسیعی از محکومیتهای مؤثر، در قالب محکومیتهای مانع از اجرا و اعمال تعلیق و آزادی مشروط، محکومیتهای محروم کننده از حقوق اجتماعی، تشدید مجازات در صورت تکرار جرم و اجرای الزامات قانونی، اشاره نموده است. همچنین با تصویب قانون تعریف محکومیتهای مؤثر در قوانین جزایی، نوع دیگری از محکومیتهای مؤثر را در قوانین جزایی وارد کرده است که نه نوع تأثیر محکومیتها را در این قانون مشخص نموده و نه ارتباط این محکومیتها با سایر محکومیتهای مؤثر کیفری را، بنابراین سعی گردیده با بررسی موضوعی محکومیتهای مؤثر، در جمعبندی موضوع به نتیجه مناسب پیرامون محکومیت مؤثر کیفری و ارتباط میان محکومیتهای مؤثر مندرج در قانون مجازات اسلامی با قانون تعریف محکومیتهای مؤثر در امور جزایی و کاربرد این قانون، برسیم.
خلاصه ماشینی:
قانونگذار در تدوین قانون مجازات اسلامی به طیـف وسـیعی از محکومیتهـای مؤثر، در قالب محکومیتهای مـانع از اجـرا و اعمـال تعلیـق و آزادی مـشروط ، محکومیتهای محروم کننده از حقوق اجتمـاعی ، تـشدید مجـازات در صـورت تکرار جرم و اجرای الزامات قانونی ، اشاره نموده است .
محکومیت کیفری، علاوه بر اثر ابتدایی یعنی مجازاتها و تدابیر تأمینی ، میتوانـد آثـار دیگری نیز داشته باشد، از آن جمله مـی تـوان بـه تـشدید مجـازات در اثـر تکـرار جـرایم تعزیری، منع اعمال تعلیق و آزادی مشروط به دلیل ارتکـاب جـرم و اجـرای مجـازات در برخی جرایم ، وجود آثار خاص نظیر محرومیت از حقوق اجتماعی ، منع از حقوق، اجـرای برخی از الزامات و دستورات قـانونی و ممانعـت از اعمـال جـایگزین مجازاتهـا از جملـه مجازاتهای اجتماعی اشاره کرد.
قانون مجازات اسلامی (مصوب ١٣٧٠)، در بند الف از ماده ٢٥، موارد مندرج در قـانون تعریف محکومیتهای مؤثر کیفری را با تغییرات اندکی به عنوان محکومیتهای مـؤثر در منـع اعمال تعلیق مورد پذیرش قرار داد.
علاوه بر قوانین ذکر شده قوانین فرعی دیگری نیز به محکومیت مؤثر کیفری به عنـوان مانع و عامل بازدارنده در اخذ پروانه ، احراز سمت و اخذ امتیاز، اشاره مینماید که از جمله میتوان به قوانین زیر اشاره کرد: 6 قانون تأسیس بیمه مرکزی و بیمه گری، مصوب ١٣٥٠/٣/٣٠ (ماده ٦٤)؛ 7 قانون دیوان عدالت اداری ، مصوب ١٣٦٠/١١/٤ (ماده ١٣)؛ 8 قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار، مصوب ١٣٦٣/١٠/٣٠ (بند ج ماده ٢)؛ 9 قانون مطبوعات ، مصوب ١٣٦٤/١٢/٢٢ (بند ٤ ماده ٩) 10 قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری، مصوب ٧٦/١/١٧ (بند ج ماده ٢) 11 قانون کانون کارشناسان رسمی ، مصوب ١٣٨١/١/٨ (بند ج ماده ١٥) پیرامون قوانین فوق و در ارتباط با محرومیت از حقوق اجتماعی میتـوان بـه دو نکتـه اشاره کرد: ١- محرومیت از حقوق اجتماعی در این موارد کـاملا جنبـه دائمـی داشـته و خـالی از ٦.