چکیده:
فساد از مهمترین تعیینکنندههای شاخصهای اقتصادی و تجاری است. اما آن چیزی که امروزه اهمیت بالایی دارد این است که چه مولفههایی فساد را تقویت و تضعیف میکنند. آزادسازی تجاری از متغیرهای اثرگذار بر فساد است که ادبیات پژوهش دو دیدگاه متفاوت را مبنی بر اثر آن بر فساد دارد. دیدگاه اول، بر اثر منفی و تضعیفکننده آزادسازی تجاری بر فساد تاکید دارد، در حالی که دیدگاه دوم، اعتقاد بر اثر فزاینده این متغیر بر فساد دارد. هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که در کشورهای منتخب منطقه منا، آزادسازی تجاری موجب بهبود فساد میشود یا اینکه آن را تشدید میکند؟ برای دستیابی به این هدف، دادههای ده کشور منطقه منا در دوره زمانی 2014-2003 با استفاده از روش دادههای تابلویی ارزیابی شدند. نتایج نشان میدهند که افزون بر اثر منفی درآمد سرانه و شاخصهای کیفیت نهادی چون حاکمیت قانون، ثبات سیاسی، و کیفیت مقررات، متغیر آزادسازی تجاری اثری کاهنده و معنادار بر فساد دارد. به عبارتی دیگر، افزایش تجارت و ایجاد فضای رقابتی و همچنین تعامل با کشورهایی با ساختارهای نظاممند و فساد کمتر، کشورهای منطقه منا را به سمت بهبود فضای نهادی و قانونی سوق میدهد که نتیجه آن کاهش فساد است. بر اساس این، نتایج ما دارای راهکارهای پژوهشی و اجرایی است.
خلاصه ماشینی:
نتایج آنها که با استفاده از دادههای گزارش رقابتپذیری جهانی بهدست آمده بود، نشان میدهد که آزادسازی تجاری کشورها اثر منفی و معناداری بر فساد دارد.
تاوارز<FootNote No="87" Text=" Tavares"/> (2007) به ارزیابی اثر آزادسازی سیاسی و تجاری بر فساد در دوره زمانی 2001-1984 پرداخته است.
نتایج پژوهش آنها گویای این است که آزادسازی تجاری و مالی اثر منفی بر فساد دارد.
فساد سیاسی<FootNote No="92" Text=" Political corruption"/> تغییر خلاف ضوابط (دستکاری) سیاستها، نهادها، و قوانین در تخصیص منابع و تامین مالی توسط تصمیمگیرندگان سیاسی است که از موقعیت خود برای حفظ قدرت، وضعیت، و ثروت خود استفاده میکنند (Saha & Ali, 2017).
دیدگاه اول، بیانکننده این است که کاهش آزادسازی تجاری موجب ایجاد رانت و فرصتهای بیشتر برای فساد میشود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2: اثر افزایش آزادسازی تجاری بر کاهش فساد (منبع: Gatti, 2004 Ades & Di Tella, 1999;) نهادهای حاکمیتی و حکمرانی نهادها قوانین بازی در جامعهاند که روابط متقابل انسانها با یکدیگر را شکل میدهند (غفاری، 1393).
روش تجزیهوتحلیل دادهها و یافتههای پژوهش الگوی نظری استفادهشده در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی اثر آزادی تجاری بر فساد در گروه کشورهای منتخب منا و برگرفته از پژوهشهای پیشین به صورت زیر تعریف شده است: که در آن، Cit بیانگر میزان فساد کشور i در زمان t، Opennessit نشاندهنده آزادسازی تجاری و Xit بیانگر دیگر متغیرهای مستقل هستند.
نتایج که با استفاده از دادههای 10 کشور منتخب در دوره زمانی 2014-2003 محاسبه شدند، نشان میدهد که آزادسازی تجاری کشورها موجب کاهش فساد میشود.
Journal of International Trade & Economic Development, 11(4): pp.