چکیده:
شمال اندیمشک، نقطه تلاقی مابین زاگرس مرکزی و خوزستان است و به‌لحاظ موقعیت جغرافیایی و زیست‌محیطی، با بارش نسبتا متوسط مانند لرستان، و دمای معتدل بدون سرمای لرستان، و بدون گرمای سوزان تابستان خوزستان است و می‌توان آن‌را یکی از مهم‌ترین نواحی در تحولات فرهنگی پیش‌ازتاریخ و آغاز تاریخی ایران محسوب نمود. بردپنیر از محوطه‌های متعلق به آغاز نگارش در این منطقه است که در نزدیکی سد بالا‌رود واقع شده است. در این محوطه با یافته‌هایی مواجه هستیم که زمان استقرار آن‌را هم‌افق با شوش 2 در ایران و اوروک در بین‌النهرین معرفی می‌کند و به‌نظر می‌رسد در این زمان با شبکه‌هایی از جوامع روبه‌روییم که در زاگرس مرکزی و خوزستان تا جنوب‌شرق ترکیه، شمال سوریه و تمامی بین‌النهرین ساکن بوده‌اند. مقاله حاضر، حاصل بررسی‌های سال 1390 هـ.ش. نگارندگان در بردپنیر است، که هدف اصلی آن توصیف و ارزیابی یافته‌های متعلق به دوره فرهنگی شوش 2 این محوطه می‌باشد. مهم‌ترین رویکرد این مقاله نیز دست‌یافتن به پاسخی است در خصوص این‌که چگونه یافته‌های جمع‌آوری شده از این تپه می‌تواند فرهنگ شوش 2 را در دروازه ورودی به بخش کوهستانی قلمرو ایلام باستان تفسیر نماید؟ و با توجه به سلسله‌مراتب استقرارگاهی، در چه وضعیتی قرار داشته؟ و چه رابطه‌ای با مرکز بزرگ‌تر و مراکز کوچک‌تر خود داشته است؟
خلاصه ماشینی:
مهم‌ترین رویکرد این پژوهش، دست‌یافتن به پاسخی است در این‌خصوص که چگونه یافته‌های جمع‌آوری‌شده از این تپه می‌تواند فرهنگ شوش 2 و 3 (آغازایلامی) را در دروازۀ ورودی به بخش کوهستانی قلمرو ایلام باستان تفسیر نماید؟ براساس موقعیت جغرافیایی بردپنیر، به‌عنوان استقرارگاهی از دورۀ آغاز نگارش، که بخشی از مسیر شبکه‌های فرهنگی-تجاری این دوره را بازسازی می‌نماید، نقش ایستگاه نظامی-پشتیبانی برای این محوطه متصور شدیم.
محوطه‌های شاخص دیگر در بین‌النهرین جنوبی شامل نیپور معبد اینانا لایه‌های XII تا (Hansen, 1965)اXX، جمدت‌نصر (Mackay, 1931) و ابوصلابیخ (Postgate, 1978) و در شمال بین‌النهرین تل براک (Oates, 1985) و تل گوره (Stein, 1999)؛ در سوریه محوطه‌های جبل‌عروده (Van Driel, 1984)، شیخ حسن (Boese, 1995) و حبوبه کبیره (Sürenhagen, 1975) و در جنوب ترکیه حاج‌نبی (Stein, 1999) و ارسلان‌تپه (Palmieri, 1981) هستند.
سفال خشن نخودی الف) کاسۀ لبه‌واریخته (تصاویر 4 و 5): اینگونۀ سفالی با طیف رنگ نخودی و یا متمایل به کرم و صورتی، شامل سفال‌های سادۀ قالب‌سازی است که مادۀ افزودۀ استفاده‌شده در آن‌ها از نوع گیاهی درشت با ناخالصی بالای شن بوده و سطح خارجی خشن و زبر آن‌ها حاصل از نحوۀ تولید آن‌هاست.
سفال ظریف نخودی ساده و منقوش (تصاویر 7 و 8) اینگونۀ سفالی با خمیرۀ نخودی شامل سفال‌های غالبا ساده و به‌ندرت منقوش با نقوش هندسی به رنگ‌های قهوه‌ای و قرمز و نقش‌کنده هستند که بدنۀ آن‌ها نسبتا نازک بوده و مادۀ افزودۀ به‌کار رفته در آن‌ها از نوع کانی است که به‌صورت شن درشت (Coarse Sand: 0.
“The Origins of State Organizations in Prehistoric Highland Fars, Southern Iran: Excavations at Tall-e Bakun “Oriental Institute Publication.
In Stein & Rothman (Eds) Chiefdoms and early states in the Near East.
(
, 
, 
)
