چکیده:
بافت فرسوده در مناطق روستایی از نظر فرم و محتوی کارایی خود را از دست داده اند که مفهوم سازی از فرم خوب روستا حرکت های به ویژه نوسازی (قسمتی از ساماندهی) را در ذهن می پروراند. به تازگی این مسئله در کشور مطرح شده است، ولی بسیاری از مدل ها با واقعیت متناسب نبوده؛ بنابراین مداخله برای ایجاد تعادل ضرورت می یابد. بنابراین سازه های اصلی ساماندهی این گونه مناطق شامل تیپ ساختمان، زیربناها، کاربری اراضی، تراکم، توزیع است. از این رو پژوهش حاضر در پی شناسایی بااهمیت ترین عناصر ساماندهی با استفاده از روش ارزیابی نسبت تجمعی (ارس) است. بر این اساس روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی کاربردی و شیوه گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی بوده که با استفاده از پرسش نامه نظر 260 نفر خانوار روستایی و 15 نفر از نهادهای محلی در روستاهای فرسوده پیرامون کلان شهر تهران در هشت شهرستان منتخب و پانزده متخصص علمی دریافت، توصیف و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد عنصر فرم ساختمان ها در ساماندهی بافت های فرسوده روستاهای پیرامون کلان شهر تهران از اهمیت بیشتری در مقایسه با سایر عناصر برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
رتبه بندی سازههای اصلی ساماندهی بافت های فرسوده روستاهای پیرامون کلانشهرها با استفاده از روش ارزیابی 1 نسبت تجمعی (ARAS) (مطالعه موردی: پیرامون کلانشهر تهران)٢ لیلا دیانی ١، مهدی پورطاهری ٢، عبدالرضا رکن الدین افتخاری ٣، حسن احمدی ٤ ١- دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه تربیت مدرس ٢- دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس ٣- استاد تمام، گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس ٤- استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس دریافت : ٩٦/١٢/١٦ پذیرش : ٩٧/٥/١٥ چکیده بافت فرسوده در مناطق روستایی از نظر فرم و محتوی کارایی خود را از دست دادهاند که مفهومسازی از فرم خوب روستا حرکت های به ویژه نوسازی (قسمتی از ساماندهی ) را در ذهن می پروراند.
از این رو سازههای (عناصر/ اجزا) اصلی ساماندهی (نوسازی) بافت های فرسوده روستایی یعنی پنج عنصر کلی مربوط به فرم روستایی عبارت از تیپ / گونه ساختمان، زیربناها، کاربری اراضی ، تراکم و طرح بندی/ توزیع (آرایش / نظم و ترتیب ) است (دمپسی و همکاران، ٢٢:٢٠١٠).
در این راستا برای تعیین عناصر/ اجزا (سازههای اصلی ) بااهمیت ساماندهی بافت های فرسوده روستایی به تشکیل ماتریس تصمیم گیری و گردآوری داده از پنج گزینه موجود (فرم ساختمانها، فرم زیربناها، فرم کاربری اراضی ، فرم تراکم ، و فرم توزیع / چیدمان/ آرایش ) در میان دو گروه از نظر روستاییان (مردم محلی و نهادهای محلی ) و دیدگاه کارشناسان در خصوص معیارهای تحقیق پرداخته شد.
در این راستا سازههای (عناصر/ اجزا) اصلی ساماندهی (نوسازی) بافت های فرسوده روستایی یعنی پنج عنصر کلی مربوط به فرم روستایی عبارت از ١ـ تیپ / گونه ساختمان؛ ٢ـ زیربناها؛ ٣ـ کاربری اراضی ؛ ٤ـ تراکم ؛ ٥ـ طرحبندی/ توزیع (آرایش / نظم و ترتیب ) است .