چکیده:
هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی وضعیت نرمافزارهای کتابخانهای درونسازمانی در ایران است.
روششناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و برای انجام آن از روش پژوهش پیمایشی ارزیابانه استفاده شده است. روش گردآوری دادهها، مصاحبه با صاحبنظران و ارزیابی با استفاده از سیاهه وارسی است. جامعه پژوهش 23 نرمافزار کتابخانهای درونسازمانی بوده است که بهصورت سرشماری مطالعه شدهاند.
یافتههای پژوهش: یافتههای پژوهش نشان داد از مجموع 23 نرمافزار کتابخانهای درونسازمانی، 9 نرمافزار در حال حاضر در حال فعالیت هستند. همچنین، دلایل عمده رویآوردن کتابخانهها یا سازمانهای ذینفع به تدوین نرمافزارهای درونسازمانی، کاهش هزینهها، تعریف کارکردهای ویژه برای موسسه، یکپارچگی محیط نرمافزاری موسسه و ارتباط نرمافزار کتابخانه با سایر نرمافزارهای موسسه و یا مانند سازمانهای نظامی، مسایل امنیتی بیان شده است. دیدگاه کتابداران از نرمافزاهای درونسازمانی در دو بخش عملکردی و فنّی، نشان داد که از لحاظ شاخصهای عملکردی، بخش امانت نرمافزار پند با 4/64%، بخش امانت نرمافزار پروان با 1/70%، بخش امانت نرمافزار تهران با 2/56%، بخش امانت نرمافزار ماوا با 80% و بخش مدیریت اطلاعات (امانت و سفارشها) نرمافزار سیماد با 7/72%، نسبت به سایر شاخصهای بخش عملکردی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. همچنین، از لحاظ شاخصهای فنّی، بخش عملیاتی نرمافزار پند 6/46%، قابلیت اطمینان نرمافزار سیماد 100 %، بخش عملیاتی نرمافزار دانشگاه تهران 3/33%، بخش نگهداری نرمافزار تهران 53/61%، بخش کارایی نرمافزار ماوا 100% نسبت به سایر شاخصهای فنّی در وضعیت مطلوبی قرار دارند.
نتیجهگیری: نتایج بهدستآمده از این پژوهش نشان داد از بعد شاخصهای فنّی، نرمافزارهای درونسازمانی استانداردهای فنّی نرمافزارها را کامل رعایت نکردهاند. چنانچه این نرمافزارها بخواهند همگام با تغییرات در استانداردهای فرادادهای و مدلهای مفهومی جدید حرکت کنند و ارتقا یابند، اصلاح آنها هزینههای هنگفتی را بر سازمان تحمیل میکند و در نهایت بهدلیل عدمپشتیبانی و بهروز نشدن با تغییر و تحولات، نرمافزارهای موجود به بنبست میرسند و سبب اتلاف وقت و هزینه میشوند.