چکیده:
نظریه ارزیابی کیفیت ترجمه خانم کارمن والرو گارسس (1994م) از مهمترین نظریات حوزه زبانشناسی است که بهمنظور تشخیص سطح کیفی ترجمهها، سازمانیافته و به تحلیل کیفی متون ترجمه شده ادبی میپردازد. این نظریه، به سبب مولفههایی که در تعیین میزان قابلیت و کیفیت متون ترجمه و میزان مطابقت آنها با متن مبدا دارد، میتواند چارچوبی کارآمد برای نقد کیفیت ترجمههای قرآن کریم نیز باشد. گارسس، برای ارزیابی ترجمه، چهار سطح پیشنهاد میکند که عبارتند از: سطح معنایی- لغوی، سطح نحوی- صرفی، سطح گفتمانی- کاربردی و سطح سبکی- مقصودشناختی. پژوهش حاضر، با تکیه بر اهمیت غیر قابل انکار این مدل ترکیبی در ارزشیابی کیفی ترجمهها، در نظر دارد به ارزیابی تخصصی کیفیت ترجمه منتخب سوره بقره بهقلم آیتالله محمد یزدی از قرآن کریم بپردازد. برای ایـن منظـور ابتـدا و بـهطـور مختصر، نظریه گارسس معرفی و سپس موارد قابل کاربست این نظریه بر مثالهای مستخرج از ترجمه سوره مذکور، ذکر میشود. مهمترین یافتههای این پژوهش که با روشی توصیفی – تحلیلی و آماری نگاشـته شـده، بیـانگر آن اسـت کـه اولا: ترجمه یزدی از منظر شاخصهای نظریه گارسس، قابل نقد و ارزیابی کیفی است. ثانیا: این ترجمـه، هم توضیحی ـ تفسیری است و دادههای بسیاری برای زیرگروه تعریف و توضیح و بسط خلاقه دارد و هم، موارد بیشماری از دادههای قابل تطبیق با نظریه گارسس و زیرگروههای متعدد آن، از قبیل: همانندی ـ قبض و بسط نحوی، دستورگردانی و همچنین انتقال ابهام را در خود جای داده است.
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر، با تکیه بر اهمیت غیر قابل انکار این مدل ترکیبی در ارزشیابی کیفی ترجمهها، در نظر دارد به ارزیابی تخصصی کیفیت ترجمه منتخب سوره بقره بهقلم آیتالله محمد یزدی از قرآن کریم بپردازد.
لذا این پژوهش برآن است تا با استفاده از نظریه گارسس (1994) که در چهار سطح: (معنایی- لغوی، نحوی- صرفی، گفتمانی- کارکردی و سبکی - منظورشناختی) طراحی شده است، به پرسشهای زیر پاسخ روشن دهد: 1- آیا نظریه گارسس (1994)، قابلیت تطبیق بر ترجمه منتخب سوره بقره بهقلم محمد یزدی را دارد؟ 2- مطابق الگوی گارسس (1994)، آیا میتوان ترجمه محمد یزدی از سوره بقره را ترجمهای مخاطبمحور و مقصدگرا دانست؟ 3- براساس نظریه گارسس (1994)، آیا ترجمه سوره بقره بهقلم محمد یزدی، از کفایت و مقبولیت برخوردار است؟ 1-1- پیشینه پژوهش ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن کریم همواره مورد توجه ناقدان بوده و آنان بهصورت نظری به پیشرفت دانش ترجمه کمک نمودهاند؛ اما اقدامات تخصصی و نظریهمحور، کمتر صورت گرفته است.
بنابراین، پژوهش حاضر، هم نخستین پژوهش مستقل در ارزیابی کیفیت ترجمه یزدی بر اساس الگوی گارسس (1994) است و هم اینکه، راه را برای کاربست این نظریه بر دیگر ترجمههای قرآن کریم، هموار خواهد کرد.