چکیده:
فضای مناسب برای کسبوکار یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه اقتصادی و سرمایهگذاری داخلی و بینالمللی محسوب
میشود. هدف مقاله بررسی و تحلیل وضعیت شاخصهای ایران از منظر کسبوکار از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ است. در این پژوهش
از روش توصیفی طولی و تحلیلی استفاده شده است. با استفاده از مطالعات اسنادی، کتابخانهای و آمار رسمی منتشر شده در
خصوص شاخصهای فضای کسبوکار عوامل» موّلفههای ارزیابی و موانع مهم تکتک شاخصهای انجام کسبوکار در کشور،
طی سالهای ۳۰۱۳-۲۰۱۷ مورد تحلیل و بررسی قرارگرفتهاند. یافتهها نشان میدهد که شاخصهای «اخذ مجوزهای ساخت»
«ثبت مالکیت» و «کسب انشعاب برق» بیشترین بهبود را طی این سالها در رتبه جهانی داشتهاند. از طرف دیگرء شاخصهای
«تجارت فرامرزی» «حلوفصل ناتوانی در پرداخت دیون» بیشترین تنزل و افت را طی این سالها داشتهاند. شاخص «حمایت
از سرمایهگذاران کوچک، همواره طی این پنج سال اخیر از وضع نامطلوبی برخوردار بوده و در روند بهبود آن تغییری صورت
نگرفته است. در بخش نتیجهگیری مژلفههای موّئر در شاخصهای بهبودیافته و همچنین تحلیلی برای مژلفههای تاثیرگذار در
بهبود شاخصهای تنرلیافته برای متولیان شاخصها ارائه شده است. برای سایر شاخصها طی این دوره تغییرات جدی دیده
نشده است.
خلاصه ماشینی:
در راستای ارزیابی مؤلفههای محیط کسبوکار در ایران، مطالعهای از سال 1389 تا 1393 با مشارکت 900 تشکل اقتصادی در سراسر کشور انجام شده است که نشان میدهد، مشکل اصلی بنگاهها در ایران از نظر تشکلهای اقتصادی، مسائل زیرساختی مانند راه و برق نیست، بلکه مسائل نهادی و نرمافزاری نظیر منبع مالی تولید و نیز تضمینهای حقوق مالکیت است [9].
پرسش مطرح شده در این پژوهش این است که وضعیت تغییرات شاخصهای کسبوکار در ایران، طی این سالها چگونه بوده است؟ دلایل بروز مشکلات به چه عواملی بستگی داشته و چه راهکارها و تمهیداتی برای بهبود آنها میتوان پیشنهاد کرد؟ با توجه به تغییرات به وجود آمده در سالهای اخیر، کوشش دولت بر رفع تحریمهای چند ساله، بهبود روابط بینالمللی و رشد و توسعه اقتصادی کشور، بررسی این روند و مقایسه تغییرات این شاخصها در سالهای اخیر، در اولویت کار نویسندگان قرار گرفت.
در تحقیقی که روی 29 کشور منتخب طی سالهای 2003 تا 2012 انجام شده است، برای نشان دادن فضای کسبوکار، علاوه بر شاخصهای فضای کسبوکار بانک جهانی (که پیشتر به آنها اشاره شد)، شاخصهای ثبات سیاسی، کنترل فساد و جهانیشدن اقتصاد (زیرساختهای تجاری) نیز در نظر گرفته شدهاند که تأثیر این شاخصها بر جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی بررسی شده است.
وضعیت و رتبه ایران در حوزه انجام کسبوکار در ده شاخص رتبهبندی بانک جهانی از سالهای 2017-2013 [17-21] {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} این مقایسه نشان میدهد که سه شاخص «اخذ مجوزهای ساخت»، «ثبت مالکیت» و «کسب انشعاب برق» به ترتیب بیشترین بهبود را طی این پنج سال داشتهاند.