چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی رابطه انحصار بازار حسابرسی با حق الزحمه حسابرس و کیفیت حسابرسی میپردازد. در این راستا، تعداد 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 10 ساله طی سالهای 1385-1394 بررسی شده است. جهت آزمون فرضیه اول و سوم از مدل رگرسیون پانلی و برای انتخاب بین مدلهای ترکیبی، آثار ثابت و آثار تصادفی از آزمون چاو و هاسمن استفاده شده است. جهت آزمون فرضیه دوم و چهارم از رگرسیون لجستیک پانلی، و برای انتخاب مدل رگرسیونی لوجستیک مناسب از آماره AIC بهره برده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بین انحصار بازار حسابرسی با حق الزحمه حسابرسی یک رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. درحالیکه رابطه معناداری بین انحصار بازار حسابرسی و کیفیت حسابرسی مشاهده نشد. بعلاوه یافتهها حاکی از آن است که علیرغم آنکه بعد از تصویب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، میزان انحصار افزایش یافته بااینوجود تصویب این قانون تأثیری بر رابطه میان انحصار بازار حسابرسی و حق الزحمه حسابرس و نیز رابطه میان انحصار بازار حسابرسی و کیفیت حسابرسی نداشته است.
خلاصه ماشینی:
مدل هاي تحقيق در اين پژوهش به پيروي از پژوهش هوانگ و همکاران (٢٠١٥)، جهت آزمون فرضـــيه اول يعني رابطه بين ميزان انحصار بازار حسابرسي و حق الزحمه حسابرسي از رگرسيون چندگانه به شرح ذيل استفاده ميگردد: )به تصویرصفحه مراجعه شود) در مدل فوق LNAF: لگاريتم طبيعي حق الزحمه حســـابرســـي، LNSize: لگاريتم طبيعي متوسط دارايي و فروش ، RECTA: نسبت مطالبات به کل دارايي، INVTA: نسبت موجودي به کل دارايي، LIQ: نســبت داراييهاي جاري به بدهيهاي جاري، DA: نســبت کل بدهي به کل دارايي، ROA: سود خالص به کل دارايي، BIG: اگر شرکت توسط موسسات داراي رتبه الف جامعه ح سابداران ر سمي، ح سابر سي شود يک و در غير اين صورت صفر، SPFIRM: اگر موسسه حسابرسي در صنعت تخصص داشته باشد برابر با يک و در غير اينصورت صفر، Tenure: تعدادســـال هاي تصـــدي حســـابرس ، Inflation: نرخ تورم ، Change-audit: اگر حسابرس نسبت به سال قبل تغيير کرده باشد برابر با يک و در غير اينصورت صفر، year: سال مورد بررسي و Industry: صنعت مورد بررسي .
)به تصویرصفحه مراجعه شود) جهت آزمون فرضيه سوم پژوهش ، يعني تأثير تصويب ماده ٩٩ قانون برنامه پنجم توسعه بر رابطه بين ميزان انحصار بازار و حق الزحمه حسابرسي، از رگرسيون چندگانه به شرح ذيل استفاده ميگردد: )به تصویرصفحه مراجعه شود) در مدل فوق REG: برابر با يک اگر داده ها مربوط به ســـال هاي پس از اجراي قانون برنامه پنجم توسعه (بعد از سال ٩٠) باشد و در غير اين صورت (قبل از سال ٩٠) صفر است .