چکیده:
هدف مقالة پیشِرو، بررسی تأثیر ابعاد و سطوح قومگرایی بر ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک در شهر ماکو است. روش مطالعه پیمایشی است و نمونة تحقیق را 384 نفر از زنان متأهل 15 تا 49 سالة کُرد و ترک در شهر ماکو تشکیل دادهاند. مطابق یافتههای پژوهش، تفاوتهای قومی معناداری در ترجیحات و رفتارهای باروری زنان کُرد و ترک وجود دارد. میانگین باروری زنان کُرد (2/2 فرزند) بیشتر از زنان ترک (9/1 فرزند) است. متوسط باروری ایدهال برای زنان کُرد 6/2 و برای زنان ترک 1/2 فرزند بهدست آمده است. نتایج مطالعه نشان داد که زنان کُرد در مقایسه با زنان ترک قومگراترند. با استناد به نتایج، میزان قومگرایی رابطة مثبت و معناداری با باروری دارد و هرچه قومگرایی افزایش یابد، باروری زنان نیز افزایش مییابد. نتایج تحلیل چندمتغیره نیز نشان داد که با وجود کنترل اثر مشخصههای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی، قومگرایی همچنان تأثیر قوی و معناداری بر ترجیحات و رفتارهای باروری زنان بررسیشده در هر دو گروه قومی دارد، هرچند شدت این اثرگذاری برای کُردها بیشتر از ترکهاست.
خلاصه ماشینی:
بااین حال ، میزان کاهش باروری برای گروه های مختلف اجتماعی و فرهنگی متفاوت بوده است و باروری تفاوتی ١،به ویژه در میان اقوام ایرانی ، یکی از ویژگی های بارز اجتماعی و جمعیتی در ایران است (صادقی ، ١٣٨٣؛ عباسی شوازی و صادقی ، ١٣٨٥؛ عباسی شوازی و حسینی چاوشی ، ١٣٩٢).
بررسی مطالعات مزبور و پیشینۀ تجربی پژوهش نشان می دهد که مطالعات انجام گرفته در زمینۀ تفاوت های قومی باروری ، به تأثیر شاخص قوم گرایی و ابعاد مختلف آن بر ترجیحات و رفتارهای باروری نپرداخته اند و در این زمینه خلأ تحقیقاتی وجود دارد.
با استناد به نتایج ، در گویه های قوم گرایی اجتماعی ، ٨٢ درصد زنان کرد موافق این بودند که آدم باید بیشتر با قوم خودش ارتباط داشته باشد تا با دیگران ؛ این میزان موافقت در میان زنان ترک ٦٣ درصد بوده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) علاوه براین ، در نمودار ١ به بررسی این موضوع پرداخته ایم که تا چه اندازه از تفاوت های قومی باروری زنان کرد و ترک ناشی از میزان قوم گرایی متفاوت آنهاست .
به بیان دیگر، بعد از کنترل اثر قوم گرایی ، شدت تفاوت های قومی در شاخص های مختلف باروری بین ٤٥ تا ٥٣ درصد کاهش می یابد؛ ازاین رو، فرضیه سوم پژوهش نیز تایید شد و قوم گرایی به منزلۀ مؤلفه ای هنجاریـفرهنگی نقش مهمی در تفاوت های قومی باروری زنان کرد و ترک در جامعۀ بررسی شده دارد.