چکیده:
نگرش دانشجویان به مقولاتی مانند خانواده، ازدواج، و رابطة بین دو جنس، بهدلیل جوانبودن دانشجویان، فهم ما را از طرحهای آیندة آنها برای زندگی ارتقا میدهد. امری که در سیاستگذاریهای فرهنگیـ اجتماعی بسیار تعیینکننده است. این پژوهش بر آن است تا به دنبال پاسخ به این سوالات باشد: جوانان چه نگاهی به سن ازدواج دارند، معیارهای مطلوب آنها برای ازدواج چگونه است، آیااین معیارها بهسمت برابری بین دو جنس سمتوسو یافتهاند، یا همچنان بر معیارهای متفاوت میان زنان و مردان تاکید میشود، نگاه دانشجویان به تقسیم کار جنسیتی چگونه است، نگاه دانشجویان به قوانین مدنی در حوزة خانواده و نیز اشتغال و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی زنان چگونه است؟ پاسخ به این پرسشها درک ما را از فاصله یا توافق ارزشها و نگرشهای دانشجویان با ارزشها و نگرشهای رسمی بهبود میبخشد. بدون تردید، این نگرشها در میان دانشجویان با توجه به جنسیت، طبقة اجتماعی، قومیت، شهر محل تحصیل و... متفاوت است. تلاش ما در این مقاله فهم این گونهگونیها و تفسیر این تفاوتهاست. در این مقاله، با تکیه بر مطالعات سراجزاده، جواهری و همکاران در 1382 و 1394، تلاش میشود با درک نگرش دانشجویان در حوزة خانواده، ازدواج و روابط بین دو جنس، تفسیری از تغییرات و نیز مقاومت در این حوزهها حاصل شود. بهنظر میرسد، با نگرشها و هنجارهای برابریخواهانه در برخی زمینهها، و سنتی در زمینههای دیگر مواجهیم. بهعبارتی، شاهد تغییر در حوزههایی و نیز مقاومت در حوزههای دیگر هستیم. شاید بتوان گفت که دانشجویان با نوعی خرد ابزاری به رابطة زن و مرد نگاه میکنند، آنجاکه تغییر را به نفع خود میبینند، آن را میپذیرند و آنجا که آن را مخالف منافع خود ارزیابی میکنند، آن را رد میکنند. یعنی ما در مورد مقولات مرتبط با جنسیت، با تغییر و سازش همزمان روبهرو هستیم. روش ما در این پژوهش تحلیل ثانویه با تکیه بر پژوهش ارزشها و نگرشهای دانشجویان در دو مقطع 1382 و 1394 است. تلاش میشود روندها و تغییرات ایجادشده در طی این بازة زمانی تحلیل شود.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش بر آن است تا به دنبال پاسخ به این سوالات باشد: جوانان چه نگاهی به سن ازدواج دارند، معیارهای مطلوب آنها برای ازدواج چگونه است ، آیااین معیارها به سمت برابری بین دو جنس سمت وسو یافته اند، یا همچنان بر معیارهای متفاوت میان زنان و مردان تأکید می شود، نگاه دانشجویان به تقسیم کار جنسیتی چگونه است ، نگاه دانشجویان به قوانین مدنی در حوزٔە خانواده و نیز اشتغال و فعالیت های اجتماعی و فرهنگی زنان چگونه است ؟ پاسخ به این پرسش ها درک ما را از فاصله یا توافق ارزش ها و نگرش های دانشجویان با ارزش ها و نگرش های رسمی بهبود می بخشد.
تلاش ما در این مطالعه نیز معطوف به این است که با تکیه بر داده های پژوهش بسیار مهم سراج زاده ، جواهری و همکاران در دو مقطع زمانی ١٣٨٢ و ١٣٩٤، دربارٔە نگرش ها و رفتارهای دانشجویان ، به فهمی از نگرش دانشجویان در حوزٔە خانواده ، ازدواج و روابط میان دو جنس دست یابیم و تغییرات و مقاومت های به وجودآمده در این حوزه ها را توصیف و تفسیر کنیم .
مقایسۀ داده های سال ١٣٩٤ با ١٣٨٢، نشان می دهد که این معیار در سال ١٣٩٤ هم برای زنان و هم مردان قدری بیشتر اهمیت پیدا کرده است ، اما همچنان شکاف نگرشی عمیقی میان زنان و مردان دربارٔە زیبایی وجود دارد (همان ).