چکیده:
ﺗﺸﯽ ﯾﺎ ﮔﺮﺑﻪ ﺗﯿﻐﯽ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻋﻠﻤﯽ Hystrix Mam:Rodentia) indicaKerr( از زﯾﺮا راﺳﺘﻪ Hystrichomopha و ﺧﺎﻧﻮاده Hystricidae و ﺑﻨﺎمﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ ﭼﻮﻟﻪ، ﺟﻮﺟﻪ، ﺳﯿﺨﻮر، ﺗﯿﻐﺘﯿﻪ، ﮔﻮل ﺗﯿﻐﺘﯿﻪ و ﮐﺮﭘﯽ در ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻏﻠﻂ آﻧﺮا ﺟﻮﺟﻪ ﺗﯿﻐﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﭘﺸﺖ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ. اﯾﻦ ﺣﯿﻮان ﺑﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی آﻓﺮﯾﻘﺎﯾﯽ و آﺳﯿﺎﯾﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻨﺪ، ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و اﯾﺮان ﺑﻮده ﮐﻪ در اﮐﺜﺮ ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﺎﺳﻮج و ﻓﺎرس ﺑﻪ وﻓﻮر دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد. ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﺑﯿﻮﻟﻮژﺗﮑﯽ و راهﻫﺎی ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﯾﻦ ﺟﻮﻧﺪه در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی ﺑﻨﻪ و ﮐﻠﺨﻮﻧﮓ )pistaciamuticap. Khinguk( و ﻣﺮاﺗﻊ اﺳﺘﺎن ﮐﻬﮕﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎی 1376- 1374 ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد ﺟﻮﻧﺪهای اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﺮان دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﻃﻮل ﺑﺪن 80 ﺗﺎ 100 ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﯿﻎﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ و اﺑﻠﻖ رﻧﮕﯽ ﭘﻮﺷﯿﺪه اﺳﺖ ﻃﻮل ﺗﯿﻎﻫﺎ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ 40 ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ و ﻗﻄﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺎ 6 ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﻣﯽرﺳﺪ: وزن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ 20 ﺗﺎ 30 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮﺳﺪ ﺗﯿﻎﻫﺎی ﺑﺎﻻی ﺳﺮ را ﮐﺎﮐﻞ و ﺗﯿﻎﻫﺎی ﺑﺎﻻی ﮔﺮدن ﯾﺎل ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ و ﻧﺎﺧﻦ در دﺳﺖﻫﺎ 4 و 4 و در ﭘﺎﻫﺎ 5 و5 ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺣﺲ ﺷﻨﻮاﯾﯽ و ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺿﻌﯿﻒ، وﻟﯽ ﺣﺲ ﭼﺸﺎﯾﯽ ﺑﻮﯾﺎﯾﯽ و ﻻﺳﻤﻪ آن ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮی اﺳﺖ دﻧﺪانﻫﺎی ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺑﺮای ﺟﻮﯾﺪن ﺗﻄﺎﺑﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر داﺋﻢ در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺸﯽ زﻧﺪﮔﯽ زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ داﺷﺘﻪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر ﻓﺘﻮﺗﺮوﭘﯿﺴﻢ ﻣﻨﻔﯽ دارد. ﺷﺐﻫﺎ در ﮔﺮوهﻫﺎی 15-3 ﺗﺎﯾﯽ در ﯾﮏ ﻻﯾﻪ زﻧﺪﮔﯽ و از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺗﻌﯽ ﺟﻨﮕﻞ ﺑﺎﻏﯽ، زراﻋﯽ، زﯾﻨﺘﯽ و ﻏﯿﺮه ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﮔﺎﻫﯽ از ﻻﺷﻪ ﺟﺎﻧﻮران و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهﻫﺎی ﻏﺬاﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﻋﻤﻞ ﺟﻔﺖﮔﯿﺮی ﺑﻪ روش اﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دوره 5 ﺗﺎ 10 روز دوره ﺑﺎرداری 400 ﺗﺎ 120 روز، در ﺳﺎل 1ﺗﺎ 2 ﺑﺎر آﺑﺴﺘﻦ و ﻫﺮﺑﺎر 1ﺗﺎ 4 ﺑﭽﻪ زاﯾﺶ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. دوره ﺷﯿﺮﺧﻮارﮔﯽ ﺑﭽﻪﻫﺎ 16-100 ﻣﺎﻫﮕﯽ ﺑﺎﻟﻎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺗﺸﯽ 10 ﺗﺎ 20 ﺳﺎل اﯾﻦ ﺣﯿﻮان در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ از اﯾﺮان ﺣﺎﻟﺖ ﻃﻐﯿﺎن درآﻣﺪه و 6 ﺳﻄﺢ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻏﺬاﺋﯽ دارد ﺧﺴﺎرات آن ﺑﺮ روی ﺑﯿﺶ از 150 ﮔﻮﻧﻪ ﮔﯿﺎﻫﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ وﯾﮋه رﯾﺸﻪ ﺑﻠﻮط و درﺧﺘﺎن دﯾﮕﺮ در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻧﻬﺎﻟﮑﺎری و ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﺮﺗﻌﯽ، ﺑﺎﻏﯽ، زراﻋﯽ، زﯾﻨﺘﯽ و ﻏﯿﺮه دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ زﻧﺪه و ﻏﯿﺮزﻧﺪه از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎﻧﻮران و ﭘﺮﻧﺪه ﮔﺎن ﺷﮑﺎری، ﮔﻮﺷﺘﺨﻮار ﻣﺜﻞ ﭘﻠﻨﮓ روﺑﺎه، ﺷﻐﺎل و ﺟﻐﺪ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮای ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﯾﻦ آﻓﺖ از روشﻫﺎی ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، زراﻋﯽ، ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ، ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و دﺷﻤﻨﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد و ﺧﺴﺎرات آﻧﺮا ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﺎدل را درﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﺮﻫﻢ ﻧﺰﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻮاج ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎﺧﺖ و ﮐﺎرﺑﺮد دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ را ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﺣﯿﻮان و ﯾﺎ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ را از ﻟﮑﻪﻫﺎی ﺟﻨﮕﻞ دور ﺳﺎزد ﻣﮑﺘﻮب ﻧﻤﻮدهام. اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺎ ﺷﻌﺎع 200 اﻟﯽ 500 ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻘﺎی ﻧﻬﺎﻟﺴﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻮﻗﺖ - داﺋﻤﯽ و ﻟﮑﻪﻫﺎی ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﯽﮔﺮدد (اﻟﺨﺼﻮص ﺑﻠﻮط و ﮔﺮدو ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﻣﺎدهای ﺧﻮﺷﺒﻮ درﯾﻘﻪ ﮔﯿﺎه) و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻘﺎی ﺣﯿﻮان ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺟﺰﺋﯽ از اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﺗﺸﯽ ﺣﯿﻮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺮار از ﻃﺮﯾﻖ ادارات ﮐﻞ در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺴﺎرات وارده آﻣﺪه ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻟﺴﺘﺎنﻫﺎ در رﺗﺒﻪ اول ﻗﺮاردارد.
خلاصه ماشینی:
واژههايكليدي: تشي، آفات نباتی، امواج ماورائی، زیست محیطی مقدمه با توجه به اين كه ما انسانها بعداز حيواناتي چون تش (سيخول، سيكول) با نام علمي (Hystriy indica) پا به عرصه حيات نهاديم ولي در راستاي استفاده بشر از عرصههاي كشاورزي و منابع طبيعي الخصوص درطرحهاي جنگلداري سراسر كشور اين حيوان را در باغات و مزارع در عرصههاي جنگلي (لكه هاي جنگلي دست كاشت) و نهالستانها به عنوان آفت محسوب كرده و با توجه به خسارات قابل توجهي كه به اين مناطق ياد شده بالا وارد ميكنند به مبارزه با آن حيوان ميپردازيم از جمله مبارزه فيزيكي (كشتن با گلوله) مبارزه شيميايي (كشتن با سم سيانور) كه هر دو راه موجود از نقطهنظر زيستمحيطي و تعريض كه در خصوص جنگل ميشود مغايرت داشته و راهي درستر را ميطلبد لذا راهكار مبارزه با اين حيوان را (بيولوژيكي) دانسته كه با استفاده از امواج ارائه مينمايم تا در راه تعادل طبيعت گامي هرچند كوچك برداشته باشم.