چکیده:
خانههای چهارصفه یکی از بناهای ارزشمند معماری ایران محسوب میشوند، به گونهای که برخی از محققین، طراحی بعضی از بناهای تاریخی با عملکردهای متفاوت در دوران اسلامی را نشاتگرفته از خانههای چهارصفه قلمداد میکنند. شناخت ویژگیهای شکلی خانههای چهارصفه، سبب نگهداری و مرمت این بناهای ارزشمند خواهد شد و در شناسایی خصوصیات تاثیرگذار در شکلگیری فضاهای خانههای تاریخی، نقش موثری خواهد داشت. این پژوهش بر آن استوار است که ویژگیهای شکلی خانههای چهارصفه، در ساختارهای خرد و کلان خانههای تاریخی درونگرا، نقش موثری داشته است. این پژوهش بر آن است تا به شناخت ویژگیهای شکلی تهرنگ خانههای چهارصفه بپردازد و با استناد به آنها، خصوصیات شکلی تهرنگ خانههای تاریخی ساختهشده در شهر اصفهان را تحلیل کند. در این راستا این تحقیق به استخراج ویژگیهای شکلی تکرارشونده در تهرنگ خانههای چهارصفه و تاثیر آنها در پیدایش پلان فضاهای خانههای درونگرا میپردازد. به طور کلی این پژوهش در جهت گونهشناسی اجزای خانههای چهارصفه و چگونگی استفاده از آنها در تهرنگ بناهای مسکونی که در دورههای بعد ساخته شدهاند، انجام خواهد گرفت. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، تطبیقی، تاریخی و تفسیری بوده که تفسیر آنها به صورت استنتاجی انجام شده است. ابزارهای مورد استفاده شامل جمعآوری اطلاعات به روش مطالعة کتابخانهای، میدانی و بهرهگیری از مصاحبههای ساختاریافته با صاحبنظران و استادکاران است. پژوهش پیشرو، به دنبال آشکارسازی ویژگیهای شکلی تکرارشوندة خانههای چهارصفه در ایجاد تهرنگ فضاهای خانههای درونگرای شهر اصفهان است . نتایج بهدستآمده بیانگر آن است که ویژگیهای شکلی خانههای چهارصفه در مقیاس خرد و کلان، در شکلگیری تهرنگ فضاهای خانههای درونگرا نقش به سزایی داشته است.