چکیده:
در پژوهش حاضر جنبه های اقتصادی بازیافت پسماندهای شهری به منظور تامین مواد اولیه،
تولید کود کمپوست و انرژی، مطالعه شده است. در این راستا تحقیقات جامعی در مورد نحوه
مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته صنعتی به عنوان الگوهای مناسب، جهت استفاده از
دانش و تجربیات آنها و میزان درآمد اقتصادی حاصل از آن صورت گرفت؛ اطلاعات کاملی
در مورد وضعیت موجود جمع آوری، نحوه تفکیک، بازیافت و دفع پسماندهای کلان شهر
اراک، جمع آوری شده و با مسئولین مرتبط در حوزه شهرداری، حفاظت محیط زیست و
پسماندهای شهر اراک ملاقات های حضوری و مصاحبه انجام شد. همچنین بازدیدهای میدانی
از کارخانه فرآوری و محل دفع زباله های شهر اراک صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان
می دهند که بهترین کشورها در زمینه مدیریت پسماند، در غرب و شمال اروپا قرار دارند که
کمتر از 5 درصد زبالههای خود را دفع میکنند. همچنین براساس آمارهای معتبر بین المللی،
بیشترین درصد بازیافت زبالههای شهری در حدود 63 درصد مربوط به کشور اتریش است. در
مورد زباله های کلان شهر اراک نیز علیرغم آنکه حدود 20 درصد از ابتدا قابل بازیافت و
حدود 70 درصد قابل تبدیل به کمپوست است، به دلیل عدم مدیریت درست پسماند، از مزیت
اقتصادی بسیار ناچیزی برخوردار است. در حال حاضر درآمد اقتصادی مواد بازیافتی در
کارخانه بازیافت زباله شامل ظروف فلزی، پلاستیکها و بطری های پلاستیکی، پسماندهای
کاغذی و کارتن ها ناچیز و دارای صرفه اقتصادی چندانی نبوده و تنها هزینههای جاری مرکز
دفن زباله را پوشش میدهد.
خلاصه ماشینی:
در این راستا تحقیقات جامعی در مورد نحوه مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته صنعتی به عنوان الگوهای مناسب ، جهت استفاده از دانش و تجربیات آنها و میزان درآمد اقتصادی حاصل از آن صورت گرفت ؛ اطلاعات کاملی در مورد وضعیت موجود جمع آوری، نحوه تفکیک ، بازیافت و دفع پسماندهای کلان شهر اراک، جمع آوری شده و با مسئولین مرتبط در حوزه شهرداری، حفاظت محیط زیست و پسماندهای شهر اراک ملاقات های حضوری و مصاحبه انجام شد.
فقط در بخش پسماندهای عادی شهری و روستایی اگر تفکیک زباله ها به صورت صحیح و کامل انجام شود، با توجه به ترکیب این پسماندها که حدود ٧٠% آن مواد آلی، ٨/٧ درصد کاغذ، ٤/٧ درصد پلاستیک ، ٤/١ درصد شیشه ، ٢/٧ درصد فلز و مابقی آن سایر مواد می باشد، از ٤٨٠٠٠ تن پسماند عادی شهری و روستایی و توان تولید ٣٣/٦ تن در روز کود کمپوست مرغوب، ٤١٧٦ تن در روز کاغذ، ٢٢٥٦ تن در روز پلاستیک ، ١٩٦٨ تن در روز شیشه و ١٢٩٦ تن در روز فلز جهت بازیافت به دست می آید که این امر از نظر اقتصادی و زیست محیطی بسیار ارزشمند و قابل توجه می باشد (www.
مرکز مهندسی زمین ١ (EEC) دانشگاه کلمبیا مفهوم "نردبان مدیریت زباله های پایدار" کشورهای اروپایی در سال های ٢٠٠٨ و ٢٠١٥ را مطابق شکل ٢ معرفی کرده است که در آن کشورها براساس افزایش میزان بازیافت ، تولید کمپوست ، تبدیل به انرژی و کاهش میزان دفن زباله میتوانند در پله های بالاتری قرار گیرند.