چکیده:
بررسی چرایی نامگذاری شهرها و روستاها از دیرباز از مباحث مهم و جالب توجه در جغرافیای تاریخی بوده است. شهر تاریخی فیروزآباد که تقریبا در 85 کیلومتری شیراز قرار گرفته، از پیش از اسلام تا قرن چهارم هجری، «گور » نام داشته است. نوشتار حاضر سعی دارد به چرایی نامگذاری این شهر که پیشینه آن به دوره هخامنشیان و حمله اسکندر به ایران میرسد، بپردازد. برای رسیدن به این هدف، منابع معتبر تاریخی، جغرافیایی و لغوی مورد کنکاش و بررسی قرار گرفته است. در زبان فارسی قدیم «گور » بمعنای «گودال، حفره و دشت » بوده است و یافته های پژوهش بیانگر آن است علت نامگذاری این شهر به «گور »، به موقعیت جغرافیایی آن که در دشت و میان پشت ه ها و کوه ها واقع شده است، باز میگردد و ارتباطی با معنای «قبر » که امروز از این واژه برداشت میشود، ندارد.
خلاصه ماشینی:
در زبان فارسي قديم «گور» بمعناي «گودال، حفره و دشت» بوده است و يافتههاي پژوهش بيانگر آن است علت نامگذاري اين شهر به «گور»، به موقعيت جغرافيايي آن که در دشت و ميان پشتهها و کوهها واقع شده است، باز ميگردد و ارتباطي با معناي «قبر» که امروز از اين واژه برداشت ميشود، ندارد.
ق)، اديب و جغرافيدان بزرگ جهان اسلام، بدليل عدم آشنايي با زبان فارسي باستان در ذيل توضيح شهر «گور»، گور را بمعناي «قبر» دانسته است و از سفر عضدالدوله ديلمي به اين شهر و تغيير نام آن به فيروزآباد سخن گفته است: «جور شهري نيکو است که ايرانيان آن را «گور» مينامند و گور در زبان فارسي بمعناي قبر است.
نويسندة کتاب اقليم پارس، علاوه بر آنکه تاريخ بناي شهر را به زمان اردشير بابکان بازميگرداند، تنها به ماجراي سفر عضدالدوله ديلمي به اين شهر و تغيير نام آن به فيروزآباد ميپردازد و کمترين اشارهیي به چرايي نامگذاري اين شهر به «گور» نميکند: نام قديمي فيروزآباد، گور است که به فرمان اردشير بابکان ساخته شد و بنا بر گفته فرصت شيرازي در آثار العجم، فيروز نياي انوشيروان در آنجا بناهاي بسياري ساخت.
واژة «گور» در زبان فارسي قديم بمعناي «گودال و حفره» بوده است و از آنجا که شهر «گور» از نظر جغرافيايي در دشت و پايينتر از سطح دريا قرار داشته، به اين نام خوانده شده است.