چکیده:
توسعه شهری یکی از جدیدترین و بحث برانگیزترین مطالعات در مدیریت و برنامه ریزی شهری و یکی از دغدغه های مهم ذهنی نخبگان جوامع مختلف است. عاملی که در فرآیند توسعه شهری بسیار تاثیر میگذارد فرهنگ است. به اعتقاد برخی دانشمندان علوم اجتماعی بسیاری از معضلات سازمانی و اجتماعی به این علت به وجود می آیند که بعضی قسمت های فرهنگ کندتر از سایر قسمت ها تغییر پیدا می کنند که باعث تاخیر فرهنگی یا پس افتادگی فرهنگی جامعه می شود. تاخیر فرهنگی موجب دشواری پیاده سازی برخی روساخت های توسعه میگردد. اختلاف فرهنگ در بخش های مختلف مانع از پیاده سازی و آزادسازی امکانات و تسهیلاتی شده که به توسعه کمک می کنند. این مقاله در صدد تبیین ارتباط بین تاخیر فرهنگی میان جامعه ی حاشیه نشین و جامعه ی شهری با مفهوم توسعه می باشد. در نتیجهی بررسی ارتباط بین مفاهیم یاد شده، مدل مفهومی استخراج شده و بررسی این مدل نتیجه می دهد که تاخیر فرهنگی و ناسازگاری های فرهنگی اثر حاشیه نشینی بر توسعه نیافتگی را تشدید خواهند کرد.
خلاصه ماشینی:
در نتیجهی بررسی ارتباط بین مفاهیم یاد شده، مدل مفهومی استخراج شده و بررسی این مدل نتیجه میدهد که تأخیر فرهنگی و ناسازگاریهای فرهنگی اثر حاشیه نشینی بر توسعه نیافتگی را تشدید خواهند کرد.
در مطالعه ای راجع به حاشیه نشینی شهری این پدیده را در کالیفرنیا بررسی نموده و راهکارهایی برای مشارکت بیشتر حاشیه نشین در جامعه داده است(Shilling, London, & Liévanos, 2009).
به اعتقاد لوئیس (1998) حاشیه نشینی با فرهنگ فقر همراه بوده و ساکنین این مناطق که بیشتر از مهاجرین می باشند، به لحاظ سوابق قومی و پایگاه اقتصادی - اجتماعی در سطح پایینی قرار دارند که با ساکنین سایر مناطق شهری متفاوت است.
این روش تحلیل در این تحقیق توانسته با بررسی ادبیات تحقیق و بررسی ارتباط بین متغیرهای مطرح شده مدلی برای تأثیر تأخیر فرهنگی بر توسعه نیافتگی جوامع شهری نتیجه دهد.
6-استخراج مدل مفهومی با توجه به عناوین گذشته می توان مدل مفهومی زیر را ترسیم نمود و آن را مبنای تحلیل های توسعهای قرار داد؛ این مدل نشان می دهد که حاشیه نشینی هم از طریق پیامدهای اقتصادی اجتماعی بر ناسازگاری نظام توسعه تأثیر می گذارد و هم از طریق پیامهای فرهنگی.
) شکل3: مدل مفهومی تأثیر حاشیه نشینی 7-نتیجه گیری در این مطالعه با بررسی مفاهیم تأخیر فرهنگی با رویکرد ناظر بر توسعه بین جوامع مختلف، مفهوم حاشیه نشینی با رویکرد تمرکز بر کلانشهرها و مفهوم توسعه با نگاهی منبعث از زیرساختهای فرهنگی-اجتماعی تبیین شده است.
این مدل نشان میدهد تأخیر فرهنگی که بر توسعه نیافتگی جوامع شهری تأثیر میگذارد با حاشیه نشینی ایجاد یا تقویت میشود.