چکیده:
هدف مقاله حاضر ارزیابی نقادانه کتاب جامعهشناسی انقلاب و انقلابهای اجتماعی اثر محمدتقی سبزهای است. نویسنده تلاش کرده تا منبعی را برای درس جامعهشناسی انقلاب فراهم کند و دراینباره ضمن پرداختن به مفهومشناسی انقلاب وجوه تفاوت این پدیده را با سایر پدیدههای مشابه نظیر کودتا، شورش، و جنبش اجتماعی بررسی کند. در گام بعد مقولات فرایندی انقلاب نظیر ایدئولوژی، بسیج، سازماندهی، و رهبری موردتوجه قرار گرفتهاند. سپس نگارندة اثر از زاویة تبیینی به انقلاب نگریسته است. در اثر حاضر با گذر از مرحلة فرایندی و تبیینی انقلاب مرحلة پیآمدی انقلاب فرا میرسد که به تحولات اجتماعی جامعة پساانقلابی و نتایج انقلابها میپردازد. سرانجام در فصل پایانی انواع انقلابها اعماز جمهوریخواهانه، کمونیستی، و ... موردبررسی قرار گرفتهاند. مهمترین نتایج حاصل از نقد کتاب در بخش صوری فقدان معادلسازی مناسب برای واژگان و اسامی انگلیسی و در بخش محتوایی وجود کاستیهای چشمگیر درمورد انسجام منطقی اثر است. درنهایت هدف نویسنده که ارائة نظریههای انقلاب و پرداختن به انقلابهای اجتماعی بوده تحقق نیافته و ضعفهای آشکاری بهویژه در طرح نظریههای انقلاب و توصیف انقلابهای اجتماعی وجود دارد.
The aim of this article is critical evaluation of sociology of revolution & social revolutions book has been written by Mohamad Taghi Sabzeie. The author attempts to provide a book for sociology of revolution .In this book, at first, the concept of revolution and similar concepts like coup ,riot and social movement have been raised. Second, the process of revolution’s elements (ideology, mobilization, organizing and leadership) was taken into consideration. Then the author deals with the explanation of revolution. In this work, after mentioning the process and explanation of revolution, the consequences of revolution (social changes in post revolution society) has been raised. Finally, in the last chapter different kinds of revolution like republican ,communist,… is examined. The most important outcome of critical evaluation of this work in formal sector is the loss of proper equivalence for English words, in content sector, is the loss of logical coherence. At last the main aim of author is not accomplished.
خلاصه ماشینی:
سوم ، در فصل چهـارم کتـاب حاضـر دوران پس از انقلاب درقالب مراحل طبیعی پس از انقلاب بررسی و نظریـات کـرین برینتـون در این بخش مطرح شده اند، اما طبق برنامۀ مصـوب اشـاره ای بـه مشـکلات پـس از انقـلاب (اسلامی ) (ایجاد تشکیلات جدید، رخنۀ عوامل بیگانه ، حاکمیت فرهنگ منحط ، وابسـتگی صنعتی ، فرهنگی ، و کشاورزی امپریالیسم ) نشده اسـت .
هم چنین طبق برنامۀ مصوب وزارت علوم ، هدف این درس «شناخت انقلاب های جهان در مقایسه با انقلاب ایران و محسوس ساختن اصـالت هـای آن ، درک مسائل ، مشکلات ، و راه حل ها» است در اثر حاضر انقلاب های جهـان و مختصـری از انقلاب اسلامی بررسی شده اند، اما مقایسه ای میان آن ها صورت نگرفته است .
پـیش نهـاد این است تا نگارندٔە محترم با تحقیق و تفحص بیش تر و با مطالعۀ آثاری که در ایـن حوزه وجود دارد به یکی از این دو بعد با تعمق بیش تر بپردازد؛ ـ مطالب موجود فصل سوم به دو بخش عمده تقسـیم شـود؛ بخـش اول نظریـه هـای تبیینی انقلاب بخش دوم نظریه های پی آمدی انقلاب (این بخش درحال حاضر فصل ٤ کتاب را تشکیل می دهد)؛ ـ توصیفاتی که از انقلاب ها در فصل ششم صورت گرفته به صورت کامل تر، دقیق تر، و منسجم تر بیان گردد؛ درمورد نظریه های مربوط به علل وقوع انقلاب های مخملی به جای نظریه هـا عوامـل آورده شوند چون در این بخش به نظریۀ خاصی اشاره نشـده اسـت و تنهـا عوامـل داخلی و خارجی مطرح شده اند؛ ـ در پایان هر فصل جمع بندی مناسبی از مطالب موجود در فصل ارائه گردد؛ ـ در فهرست مطالب به فونت تیترها و سو تیترها توجه شود.