چکیده:
هدف این مطالعه بررسی تأثیر تکانه درآمدهای نفتی ایران بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب مدل (DSGE)، طی دوره زمانی 1393-1373، در چارچوب اقتصاد باز مبتنی بر الگوی ادوار تجاری حقیقی، متناسب با شرایط اقتصاد ایران شامل خانوار، بنگاه، دولت و مقام پولی، بخش نفت با تأکید بر صندوق توسعه ملی میباشد. نتایج حاصل از شبیهسازی متغیرهای مدل بیانگر آن است که در اثر بروز تکانه مثبت درآمدهای نفتی، تولید، مصرف، سرمایهگذاری، مخارج دولت تحت هر دو سناریو با افزایش مواجه میشود؛ اما میزان افزایش در سناریو توزیع مستقیم مشمول مالیات بیشتر از سناریو پایه است. همچنین، هرچقدر سهم درآمدهای نفتی اختصاصیافته دولت (75و50 درصد) به خانوارها از بودجه جاری، بیشتر باشد، افزایش در منابع صندوق توسعه ملی نیز بیشتر خواهد بود. بهتبع آن، سهم تسهیلات اعطایی صندوق به بخش خصوصی (F) افزایش مییابد که بر اساس نحوه مدلسازی صورت گرفته در این مطالعه، سرمایهگذاری افزودهشده بخش خصوصی (I_t^pa) نیز با افزایش شده، درنتیجه تولید غیرنفتی کشور نیز افزایش می یابد. ازاینرو بر اساس نتایج بهدستآمده سیاست توزیع مستقیم مشمول مالیات بهعنوان سیاست مکمل صندوق توسعه ملی توصیه میشود.
خلاصه ماشینی:
در اين راستا مطالعات زيادي در خصوص نحوه آثار تکانه هاي نفتي بر متغيرهاي کلان اقتصادي در ايران صورت گرفته است ؛ اما ارتباط با نحوه مديريت اين درآمدها و بررسي آثار راهبردهاي گوناگون مديريت اين منابع مطالعات چنداني صورت نگرفته و در بيشتر مطالعات داخلي از روش هاي اقتصادسنجي کلاسيک جهت بررسي آثار تکانه ها استفاده شده است ولي آنچه در اين مطالعه حائز اهميت بوده و آن را از مطالعات داخلي پيشين متمايز ميسازد درک دقيق نحوه تأثيرگذاري تکانه درآمدهاي نفتي در کشورهاي صادرکننده نفت با نگاه به سياست هاي مالي دولت است که بتواند در چارچوب يک مدل تعادل عمومي تصادفي پويا که فارغ از جهت گيريهاي مکتبي اقتصاد کلان ، به طور اساسي يک روش شناسي مطالعاتي در تبيين پديده هاي کلان اقتصادي به شمار ميآيد، (خياباني و اميري ٢، ١٣٩٣) در يک اقتصاد باز مبتني بر الگوي ادوار تجاري حقيقي ٣ به بررسي تأثير تکانه درآمدهاي نفتي ايران بر وضعيت متغيرهاي کلان اقتصادي از قبيل توليد، مصرف ، سرمايه گذاري و مخارج دولت با لحاظ صندوق توسعه ملي بپردازد.
نتايج به دست آمده از اين مطالعه حاکي ازآن است که پس از يک تکانه افزايشي قيمت نفت ، متغيرهاي کلان اقتصادي ازقبيل توليد غيرنفتي، مصرف ، سرمايه گذاري و 1 Barkhordar & Saboohi (2013) 2 Recursive Dynamic Computable General Equilibrium 3 Cologini & Manera 4 Allegret & Benkhodja تورم افزايش يافته درحاليکه بخش نفت به دليل عضويت در اوپک و عدم امکان آزادانه عرضه نفت نسبت به تغييرات قيمت نفت کاهش مييابد.
2 Initial Value 3 Numerical Solution 4 Villarreal Romero 5 Bhattacharjee & Thoenissen 6 Davoodi & Zarepour (2007) 7 Taee (2007) 8 Rafeei et al.