چکیده:
نوسانات شدید قیمت نفت در سالهای اخیر، پژوهشگران و سیاستگذاران را نسبت به نقش هر یک از شوکهای ساختاری در تغییرپذیری قیمت نفت خام کنجکاو نموده است. در این پژوهش نوسانات قیمت نفت خام شاخص WTI و قیمت سبد نفتی اوپک (ORB) با توجه به شوکهای ساختاری در قالب مدل خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در دوره زمانی 2006 تا 2018 با استفاده از دادههای ماهانه بررسی میگردد. بر اساس نتایج تجزیه تاریخی، نوسانات قیمت نفت در سال 2008 عمدتاً مرتبط با ترکیبی از شوکهای ساختاری هست که در این میان شوکهای تقاضای نفت نقش قابلتوجهی در افت شدید قیمت از نیمه دوم سال 2008 به بعد داشتهاند. بر اساس نتایج تجزیهوتحلیل تاریخی، افت قیمت نفت خام در نیمه دوم سال 2014 عمدتاً در ارتباط با شوکهای عرضه و شوکهای تقاضای موجودی انبار نفت خام بوده است. در این برهه، قرارگیری بازار آتیها در وضعیت پس بهین (کونتانگو)، انباشت ذخایر تجاری نفت خام را بهموجب وقوع شوکهای تقاضای موجودی انبار سرعت بخشیده و فشار بر کاهش قیمت اسپات را تشدید نموده است.
خلاصه ماشینی:
برخي از اين مطالعات ، مهم ترين علل ايجاد نوسانات شديد قيمت نفت را از سال ٢٠٠٣ تا ٢٠٠٨ و از نيمه دوم سال ٢٠١٤ به بعد، با رشد بازارهاي مالي و افزايش فعاليت هاي سفته بازي در بازار آتي ها مرتبط دانسته اند، هرچند ديگر مطالعات ديدگاه متفاوتي مبني بر اهميت عوامل بنيادين بازار در توضيح نوسانات قيمت نفت ارائه داده اند.
بر اين اساس دسته اول شامل مطالعاتي است که از داده هاي مربوط به موقعيت 1 Oil storage facilities معامله گران در بازار آتي ها براي بررسي نوسانات قيمت استفاده نموده اند١ و دسته دوم تأثير سفته بازي را بر بازار اسپات موردتوجه قرار داده اند.
کيليان بر اين باور بود که تمام انتظارات مربوط به تغيير عرضه و تقاضاي آينده نفت در داده هاي موجودي انبار متبلور ميگردد و لذا استفاده از متغير قيمت آتيها و يا اختلاف قيمت آتيها از اسپات را در مدل لازم ندانسته و با تأکيد بر اينکه موجودي انبار، اطلاعات مربوط به انتظارات معامله گران چه در بازار آتيها چه در بازار اسپات را لحاظ ميکند، به اين نتيجه دست يافتند که افزايش قيمت نفت در سال هاي ٢٠٠٣ تا ٢٠٠٨ به نوسانات سيکل تجاري اقتصاد جهاني و وقوع شوکهاي تقاضاي عمومي نفت مربوط ميشود، حال آنکه در سال هاي ١٩٧٩، ١٩٨٦ و١٩٩٠ شوکهاي تقاضاي احتياطي نفت در توضيح نوسانات قيمت نفت مؤثرتر بوده اند.
بر اساس نتايج تجزيه وتحليل تاريخي در نمودار ٤ همان گونه که ملاحظه ميشود شوکهاي تقاضاي موجودي انبار با توجه به منفي شدن متغير پايه و انباشت بيشتر ذخاير تجاري نفت در کاهش قيمت نفت خام در اين برهه تأثيرگذار بوده اند.