چکیده:
مطالعات سبک شناسی یکی از مهمترین پدیدههای ادبی است که در میان پژوهش های مربوط به زبان شناسی امروزه بسیاری از مطالعات وتحقیقات حوزه زبان شناسی به سبک شناسی اختصاص یافته است. این پدیدة ادبی و شیوه تحلیلی که در زبان عربی با عنوان «الاسلوبیّة» شناخته می شود، درپی بررسی تفاوت های موجود میان انواع متون است. بدون تردید قرآن کریم به عنوان نمونه ای بینظیر از متون فاخر ادب عربی چشم انداز وسیعی از زیبایی های کلامی را فراروی مخاطبان قرارمی دهد که این معنا از شیوه های متنوعی که خداوند به منظور تاثیر بر مخاطب به کارگرفته، تجلی مییابد. سورة مبارکة قمر یکی از مظاهر بارز هنری و جلوه گاه زیباشناسی قرآن کریم است. پژوهش حاضر برآنست تا با شیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از معیارهای سبک شناسی جدید گوشه ای از زیبایی این کتاب سترگ را در دو سطح آوایی و ترکیبی بررسی نماید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که عناصری که موسیقی درونی و بیرونی آیات این سوره را تامین می کند، از بسآمد بسیار بالایی برخوردار است. و نظام و ساختار منسجم موسیقایی همه جانبهای اعم از نوع حروف و کلمات بکار رفته در هر آیه، نوع چینش حروف و کلمات، قافیه و نظام فواصل آیات و هماهنگی بین واج ها، صامت ها و مصوّت های کوتاه و بلند به نحوی است که موسیقی حاصل از نوع و صفات حروف و پیوند منسجم آنها بر اساس معنا و مفهوم آیات به تصویر درآمده است.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس نگارندگان کوشیدهاند تا در این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از سبکشناسی ساختارگرا در دو لایة آوایی و ترکیبی، سورة مبارکة قمر را مورد تحلیل و بررسی سبکشناسانه قرار داده و متغیّرهای صوتی و نحوی آیات این سوره را بر اساس معیارهای سبکشناسی جدید تحلیل و بررسی نماید تا از این رهگذر نکات جدیدی را به مخاطبان عرضه دارند و گوشهای از جنبههای اعجاز قلم وحی را - در خصوص صحنههایی از قیامت و همچنین انذار و تهدید منکران و مشرکان از طریق تصویر سرگذشت پارهای از اقوام پیشنیان که بخاطر تکذیب پیامبرانشان، دچار عذابهای دردناکی شدند- پیش روی رهپویان و علاقمندان معارف قرآنی قرار دهد.
این پژوهش در پی پاسخ به دو سؤال ذیل میباشد: 1- سبک و ساختار بیانی آیات سوره مبارکه قمر تا چه اندازه با مفاهیم آیات منطبق است؟ 2- شاخصها و ویژگیهای آوایی و ترکیبی در سورة مبارکة قمر کدامند و تأثیر و بسآمد آنها در انتقال معني چگونه است؟ 2- پیشینه در خصوص سبکشناسی سورههای قرآن کریم پژوهشهای پرشماری به رشته تحریر درآمده است ولی در مورد سبکشناسی سورة مباركة قمر تا آنجا که نویسندگان این نوشتار تحقیق و بررسی کردهاند تاکنون پژوهش مستقلی صورت نگرفته است.
معیار زیبایی متن نیز به انسجام و وحدت و یکپارچگی آن متن بستگی دارد و دقت در موضوعاتی از جمله هماهنگی بین اسلوب و موضوع مورد نظر، انتخاب درست کلمات و نحوه چینش آنها برای ادای بهتر معانی و انتقال مفاهیم توجه به ایقاع و موسیقی حروف برای ایجاد رابطه بین لفظ و معنا که در نظم و اعجاز بلاغی تأثیر فراوانی دارند، از مؤلفههایی است که در زیباییشناسی قرآن کریم مطرحاند.