چکیده:
تصویر اگر اساس شعر نباشد، یکی از عناصر اصلی سازنده آن است؛ شاعران با آفرینش تصاویر شعری خود، ضمن آن که توان خیال پردازی خود را به نمایش می گذارند، گرایش های فردی و نیز سبک شخصی و دورهای خویش را نیز نمایان می کنند. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با روش آماری، با هدف بررسی اتواع و گونه های مختلف تشبیه، دیوان اشعار این شاعر را از نظرگاه کمیّت و کیفیّت انواع تصاویر مورد بررسی قرار داده است و با بهره گیری از ملاحظات سبک شناسانه مشخص می سازد که اوج تصویرآفرینی این شاعر به ترتیب در غزلیات، قصاید و ناظر و منظور بیشتر از قسمت های دیگر و تعداد تشبیه های به کار رفته در ترجیع بند از همه کمتر است. یافته ها نشان می دهد که در کل آثار وی تشبیه بلیغ، تشبیه حسی به حسی، تشبیه مفرد و تشبیه مفروق نسبت به بقیه تشبیه ها در هر گروه، از بسامد بالایی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
در راستای رسیدن به این هدف، پژوهش حاضر با این سوال روبروست که: -وحشی بافقی از تشبیه چگونه استفاده کرده و کدام نوع تشبیه و در چه بخشی از آثار او بیشترین نمود و کاربرد را دارد؟ -این عنصر تصویرساز چه تاثیری در سبک وی داشته است؟ اهمیت و ضرورت پژوهش بیتردید یکی از مهمترین جنبههای شعری این شاعر صاحب سبک، صور خیال اوست که به لحاظ اندیشههای خاص و نوع تخیلگرایی او قابل بحث و تحلیل است؛ به ویژه که او از نظر سادهگویی و روانسازی سخن با شاعران دیگر عصر خویش متفاوت است و شعر را از مسیر نکتهپردازیها و خیالبافیهای بیحد و حصر به راهی معتدل رسانده است.
واسوختن در فرهنگ فارسی معین به معنای دوباره سوختن است؛ با توجه به آنچه سیروس شمیسا در معنای واسوخت میآورد، این سوختن یک بار به سبب عشقی که در دل عاشق به وجود میآید و بار دیگر نیز به خاطر بیوفایی معشوق نسبت به اوست که شاعر (عاشق) از معشوق رویگردانی میکند و این بر خلاف سنت شعری است : چون چنین است پی کار دگر باشم به چند روزی پی دلدار دگر باشم به (وحشی، 1338: 294) « وحشی بافقی آغازگر و پایان بخش واسوخت است.
تا همچو ماه خیمه به سر منزل که زد وز مهر با که دم زند و مهربان کیست (وحشی ، 1338 :67) در این بیت معشوق به ماه تشبیه شده است و همانگونه که در بیت مشاهده میشود مشبه، در فعل به صورت ضمیر مستتر آمده و مشبهبه که واژة «ماه» است در مصراع اول وجود دارد و همچنین ادات تشبیه که «همچو» است و نیز وجه شبه میان معشوق و ماه که از نظر شاعر در این بیت خیمه زدن و منزل عوض کردن است، نیز در بیت ذکر شده است.