"اینگونه بالا بردن سطح خبر به وسیله افراط در صور خیال و صنایع بدیعی و خیالانگیز کردن شعر،چنانکه اشاره شد از مرسومترین شیوههای ادبی در نو کردن سخن در نزد ادیبان قدیم است و مخصوصا در نثر رایج بود و مثلا بازنویسی و ترجمه مرزباننامه و کلیله و دمنه و امثال این کتب به این علت بود که به قول گزارشگران آنها اصل داستانها ساده و بیپیرایه بودند و ازاینرو رغبت خواننده را برنمیانگیختند و کار بزرگ نصر الله منشی و سعد الدین و راوینی و امثال ایشان این بوده است که آنها را زیبانویسی کنند:«و پنداری این عروس زیبا که از درون پردهء خمول بماند و چون دیگر جواری نشآت در بر و بحر سفر نکرد و شهرتی لایق نیافت هم از این جهت بود که چون ظاهری آراسته نداشت دواعی رغبت از باطن خوانندگان به تحصیل آن تداعی نیامد»17. در این رباعی خیام: آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو بر درگه او شهان نهادند رو دیدیم که بر کنگرهاش فاختهیی نشسته همی گفت که کوکو کوکو تمام لطف و خبر شعری در گرو رابطهء بین کوکو به معنی صدای فاخته و کوکو به معنی«کو چه شد؟»است در تک بیتهای هندی بالا بردن خبر-که نخست در یکی از مصراعها(و معمولا مصراع اول)به طریق نثری و ساده ایراد میشود-به وسیله تشبیهی یا تصویری کردن(و استفاده از زبان شعری)یا تفسیر و تعلیل همان خبر در مصراع بعدی(دوم)صورت میگیرد: دست طمع چو پیش کسان میکنی دراز پل بستهای که بگذری از آبروی خویش صائب و همین یافتن رابطه بین دو مصراع موجب اعجاب و جلب توجه خواننده میشود: عجیب نیست تکبر ز جانب نادان که گفتهاند هوا در حباب بسیار است رحمت موسوی در رباعی خبر در مصراع چهارم به اوج میرسد و بهتر است بگوئیم که اصولا رباعی با مصراع چهارم خبری Informative میشود."
- دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار,
,
,
)