چکیده:
هر یک از سه دین توحیدی (اسلام، یهودیت و مسیحیت) کتب مقدس خاص خود را دارند و کتابهای آسمانی از زمان آدم(ع) تا زمان پیامبر(ص) برنامة واحدی را ارائه دادهاند که دعوت به توحید است. همچنین، این کتابها اصول و مشترکاتی دارند؛ به عنوان نمونه از مهمترین آنها میتوان به ذکر داستان انبیاء اشاره کرد. بنابراین، مفسران قرآن کریم در تفسیرهایی که از قرآن ارائه دادهاند، از مطالب عهدین نیز بهره جستهاند و در واقع، شناخت رویکردهای مفسران در بهرهگیری از عهدین سبب میشود تا بدانیم مفسران در برابر مطالب عهدین و استفاده از آن در تفسیر خود چه موضعی دارند. مقالة حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی به بررسی رویکردهای مفسران در بهرهگیری از عهدین پرداختهاست و نتیجه میگیرد که مفسران در بهرهگیری از عهدین چهار رویکرد اثباتی حداکثری، اثباتی حداقلی، نفیی و دوگانه دارند و هر یک به گونههای مختلف از مطالب عهدین استفاده کردهاند، به طوری که برخی از آنان مطالب عهدین را آوردهاند و به نقد کشیدهاند و برخی نیز برای تبیین و توضیح مطالب از عهدین بهره جستهاند.
خلاصه ماشینی:
رويکردشناسي مفسران در بهره گيري از عهدين در تفسير قرآن حسين خاکپور دانشيار علوم قرآن و حديث دانشگاه سيستان و بلوچستان ، زاهدان ، ايران وحيده شهرياري کارشناس ارشد علوم قرآني، دانشگاه علوم و معارف قرآن کريم ، زاهدان ، ايران (تاريخ دريافت : ١٣٩٥/٠٥/٠٣؛ تاريخ پذيرش : ١٣٩٦/٠٨/١٧) چکيده هر يک از سه دين توحيدي (اسلام ، يهوديت و مسيحيت ) کتـب مقـدس خـاص خـود را دارند و کتاب هاي آسماني از زمان آدم (ع ) تا زمان پيامبر(ص ) برنامۀ واحدي را ارائه داده اند کـه دعوت به توحيد است .
شيخ محمد عبده در تفسير المنـار ذيـل آيـۀ بشـارت يحيـي بـه حضـرت زکريـا(ع ) کـه ميفرمايد: {يا زکرّيا إّنا نبشّرک بغلامٍ اسْمه يحْيي لمْ نجْعلّ له من قبْل سميّا} (مـريم / ٦)، براي طبري از خدا طلب عفو کرده است و او ميگويد: «عفا الله عن ابن جرير إذ جعل هذه الرّوايۀ ممّا ينشر» (رشيدرضا، ١٩٩٠م .
همچنين ، آيـت الله جـوادي آملـي نيـز در بهـره گيـري از عهـدين در تفسـير قـرآن رويکرد اثباتي حداقلي دارند و ايشان برخي از سخنان تورات و انجيل را به نقـد کشـيده و رد کرده است و علاوه بر اين ، معتقد اسـت کـه برخـي از داسـتان هـاي انبيـاء در تـورات و انجيل نيز مطرح گرديده ، اما وجـود آن هـا در داسـتان هـاي قرآنـي بـه گونـه اي منـزه تـر از عهدين به تصوير کشيده شده است .