چکیده:
تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه و تاثیر آنها بر مسائل زیستمحیطی از موضوعات مهم دو دهه اخیر محسوب میشود. برقراری ارتباط بین رویکرد تاریخی توسعه فناوری و فرآیندهای نوآوری باعث ایجاد یک نگرش عمیق به مسئله تغییرات فناوری و نوآوری خواهد شد. از طرف دیگر با توجه به مسائل گوناگون اجتماعی و زیستمحیطی، نوآوری فناورانه و توسعه نظام نوآوری انرژی یک ضرورت برای توسعه اقتصادی کشورها به شمار میآید. مقاله حاضر تلاش کرده با بررسی سیر تکامل فرآیندهای نوآوری، چارچوبی جامع و یکپارچه برای تحلیل نظام نوآوری انرژی و محیط زیست پیشنهاد دهد. همچنین با راهبرد مطالعه موردی توصیفی، ضرورت نگاه مبتنی بر رهیافت تاریخی به شرایط امروز بخش انرژی کشور با هدف سیاستگذاری موثر و جهتگیری مناسب نظام نوآوری انرژی و محیط زیست نشان داده شده و بر مبنای تحلیل تاریخی بخش انرژی و درسهای گرفتهشده از سیاستهای افزایش بهرهوری آن در کشور، طرح بازار بهینهسازی انرژی و محیط زیست، ارائه گردیده است. انتظار میرود طرح بازار بهینهسازی انرژی و محیط زیست بتواند نقش موثری در ارتقاء کارایی بخش انرژی کشور ایفاء نماید. به هم پیوستگی، یکپارچگی و جامعیت چارچوب پیشنهادی از جمله دستاوردهای علمی این پژوهش است که میتواند برای سیاستگذاری و برنامهریزی در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد. سیاستهای حمایتی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود نظام نوآوری انرژی نیز به عنوان دیگر یافتههای منتج از چارچوب مفهومی پژوهش است.
خلاصه ماشینی:
همچنين با راهبرد مطالعه موردي توصيفي، ضرورت نگاه مبتني بر رهيافت تاريخي به شرايط امروز بخش انرژي کشور با هدف سياست گذاري مؤثر و جهت گيري مناسب نظام نوآوري انرژي و محيط زيست نشان داده شده و بر مبناي تحليل تاريخي بخش انرژي و درس هاي گرفته شده از سياست هاي افزايش بهره وري آن در کشور، طرح بازار بهينه سازي انرژي و محيط زيست ، ارائه گرديده است .
اين ديدگاه توسط برگک و جکوبسون در سال 1- Technological Innovation System (TIS) ٢٠٠٨ توسعه يافت و آنها ادعا نمودند که به منظور شناسايي سياست هاي مناسب در يک نظام نوآوري خاص ، تمرکز بر ساختار سيستم در کنار تمرکز بر فرآيند نيز اهميت پيدا ميکند [٩].
همچنين با استفاده از چارچوب تحليلي توسعه داده شده ، نحوه شکل گيري بازار بهينه سازي انرژي و محيط زيست به عنوان يک نمونه ويژه در اين حوزه مورد بحث و تحليل قرار گرفته و توضيح داده ميشود که چگونه ايجاد شبکه ها و تعامل بخش هاي مختلف سيستم ميتوانند در تحقق اهداف سياستي نقش داشته باشند.
البته به اين نکته هم بايد توجه داشت که اگر در حوزه شبکه ، ارتباطات ميان بازيگران سيستم ، ضعيف و تأکيد آنها بر حمايت از فناوري هاي تثبيت شده باشد و يا در بخش نهادها نقص قانون گذاري ، نقص در سيستم آموزشي و محدودسازي قدرت سياسي و سازماني براي بنگاه هاي جديد و تازه واردان به سيستم وجود داشته باشد اين بار تمام عوامل مانعي براي شکل گيري نظام نوآوري انرژي محسوب خواهند شد.
Functions of innovation systems: A new approach for analyzing technological change.