چکیده:
مکاتبات از منابع با ارزش در پژوهشهای تاریخی و از انواع مهم نثر فارسی محسوب می
شوند. به لحاظ تاریخی و انعکاس اوضاع اجتماعی و تاریخ مردم اهمیت شایانی دارند. از یک
سو افقهای تاریک و زوایای پنهان تاریخی را به روشنی باز مینماید و از سوی دیگر با استفاده
از این منابع میتوان به بررسی شیوه نگارش مکاتبات دیوانی که در دربارها رایج بوده و تغییر و
تحولات نثر فارسی در طول تاریخ پرداخت. مکتوبات به ناگفتههای میپردازد که ممکن است
در کتب تاریخی و دیگر منابع به آن پرداخته نشده است. برای بازسازی نظام دیوانی و
دیوانسالاری و روابط خارجی حکومتها از مراجعه به این منابع ناگزیریم. بررسی مکاتبات زنان
اهمیت دو چندان دارد؛ چرا که اصولا تاریخ نگاری ایرانیان، سیاسی و نظامی بوده و نقش زنان
مورد بررسی واقع نشده است. با استفاده از این منابع میتوان بر حوادث پشت پرده تاریخ که
زنان در آن نقش داشته و رد پای در متون تاریخی نمیتوان برای آن یافت، دست پیدا کرد،
همچنین وضعیت خانوادگی، میزان سواد ادبی و سیاسی زنان در طول تاریخ، دخالت و نقش آنها
در حوادث مهم تاریخی، را بررسی کرد. دوره تیموریان یکی از ادوار مهم در زمینه کتابت و انشاء
نویسی است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و تحقیق
تاریخی، مکاتبات زنان دردوره تیموریان را بررسی کنیم.
خلاصه ماشینی:
(نوایی،2536: 58) مکاتباتی که در اینجا نقل شده در باب تقاضای رقیه خاتون بوسیله احمد پاشا از سلطان عثمانی در مورد نجات فرزندان خود میباشد و چنانکه از نامهها استنباط میشود، دربار عثمانی نخواسته است که آنان را برایگان آزاد کند تا مبادا این امر حمل بر ضعف یا تمایل بمصالحه جلوه کند هرچند که گرفتن فدیه برای آزادی اسراء در آن روزگار امر شایعی بوده است.
در جواب نامه نیز مراحل نامه نگاری رعایت شده و این حاکی از شیوه خوب مکاتبات و فنون دیوانی در دربار عثمانی میباشد و تسلط بر زبان فارسی که زبان معیار بوده است.
و بعد انهای رأی صوابنمای حضرت خداوندگاری، عظمت پناهی، ظل اللهی، لازال محفوفا بالعون الألهی، آنکه یادگار فرزند کامکارم، قرة عیون السلطنة غرة جبهة الخلافة، عضد الدین و الدنیا، ابو الفتح بایسنغر میرزا، ادام الله و ابقاه، نسبت [به] عالی جناب سلطنت مآب خلافت قباب، آتاه الحکمة و فصل الخطاب، محبت و اتحاد هر چه تمامتر دارد و امید چنان است که یوما فیوما این معنی در ترقی و تزاید بوده، همیشه متضمن انواع بهجت و مسرت و دائما متوسل اصناف دولت و سعادت گشته، احبا را سبب حصول امنیت و فراغت و اعدا را باعث شمول کلفت و مضرت گردد و رعایای جانبین که فی الحقیقة ودایع الله فی الارضند بآسایش و بهروزی اوقات [گذرانده] لحظهای اهمال و اغفال ننمایند و لهذا بعض علماء، از اشهر حکما، نقل فرمودهاند که محبت سلاطین از عدالت اشرف است و عدالت با آن چون مهر در برج شرف.