چکیده:
کاوشهای جدید باستانشناسی صورتگرفته در حوزهی فرهنگی دریای سیاه و قفقاز جنوبی، بیانگر تجمع دادههای هنری هخامنشی و تاثیرات سبک پارسی در معماری است که شامل: کاخها، تالارهای ستوندار، دروازهها، نیایشگاهها و مقابر صخرهای میباشند. آثار معماری هخامنشی و آثاری که منتسب به سبک خانوادههای هنری جدید در حوزهی فرهنگی دریای سیاه و قفقاز جنوبی هستند در مناطق مختلفی چون: آناتولی، اکراین، روسیه، بلغارستان، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان، بهدست آمدهاند. در ساتراپی تراکیه، شهرهای بوریسا و دوریسکوس بههمراه یک مقر سلطنتی احداث میشوند. در پونتوس و الوزهویوک آتشکده و کاخهای هخامنشی با پایهستون، از قرهشامیرلی و ساریتپه در آذربایجان کاخها و دروازه، از شرق و مرکز گرجستان کاخها، تالارهای ستوندار و نیایشگاهها، از ارمنستان بنای کاخ و همچنین در آناتولی مقابر صخرهای متاثر از معماری هخامنشی شناسایی شدهاند. در آثار بهدست آمده از این حوزهی فرهنگی شاهد نوعی وحدت در ساخت و تزئین میباشیم که با توجه به حجم قابلتوجه آثار معماری هخامنشی بهدست آمده ضرورت یک پژوهش جامع، علمی و هدفمند در اینباره مطرح میشود. پرسشهای مطرح شده در این پژوهش عبارتنداز: 1- چگونگی تاثیر هنر و معماری هخامنشی بر معماری حوزهی فرهنگی دریای سیاه و قفقاز جنوبی در عصر هخامنشی؟ 2- چگونگی شکلگیری سبک هنری «ایونی-هخامنشی» بر روی آثار معماری حوزهی فرهنگی دریای سیاه و قفقاز جنوبی در عصر هخامنشی؟ نتایج بهدست آمده از این پژوهش نشان میدهد پیروی از سبک درباری هخامنشی باعث همگونی معماری هخامنشی در حوزهی مطالعاتی شده است. همچنین در بخش غربی آناتولی پس از شکلگیری سبک هنری جدیدی بهنام «ایونی-هخامنشی»، تاثیر مستقیم برروی آثار معماری این دوره در حوزهی مطالعاتی گذاشته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع بنیادی بوده و با روش توصیفی-تحلیلی و مستندنگاری دادهها براساس روشهای کمی و تجزیهوتحلیل دادهها به تحلیل معماری هخامنشی در حوزهی مطالعاتی پرداخته خواهد شد.