چکیده:
امروزه ارتباط اقلیم معماری در طراحی جهت سازه های ساختمانی و تابش انرژی خورشید کاملا مشهود است. لذا بهینه سازی جهت این سازه¬ها در دوره¬ی گرم و سرد سال سبب کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره وری می¬گردد. در این راستا، پژوهش حاضر سعی دارد ضمن واکاوی شرایط تابشی در همدان، جهت بهینه ساختمان در مواقع گرم با کمترین دریافت انرژی و در مواقع سرد با بیشترین انرژی خورشیدی شناسایی شود. برای نیل به این هدف و محاسبه¬ی شدت تابش خورشیدی بر سطوح قائم ساختما¬ن¬ها در همدان از برنامه¬نویسی در نرم¬افزار Excel و روش محاسباتی کسینوس استیونسون محاسبه و برای تفکیک دوره¬های سرد و گرم از نمودار محاسب دمای موثراستفاده شد. نتایج نشان داد که موقعیت ویژه جغرافیایی همدان شامل قرارگیری آن در نیمه¬ی غربی کشور، سردسیر بودن و همجواری آن با رشته کوه زاگرس- الوند سبب شده است که در اغلب ماه¬های سال(مگر در تابستان و میانه¬ی روز)، نیاز به انرژی خورشیدی بالا باشد. همچنین نتایج حاکی از این است که مناسب¬ترین جهت برای نمای ساختمان¬های یک¬طرفه جهت¬ جنوب با انحراف 15 درجه¬ای به سمت شرق و غرب است. برای ساختمان¬های دوطرفه جهت شمال- جنوب ایده¬آلترین جهت است زیرا 6/18درصد انرژی تابیده شده خورشید مربوط به دوره¬ی گرم سال و 4/81 درصد انرژی مربوط به دوره سرد سال است. در ساختمان¬های چهارطرفه به ویژه مجتمع¬های طبقاتی و آپارتمانی نیز امتداد 75+، 105- ، 165+ و15- بهترین جهات است. در این جهات، 5/29 درصد از انرژی خورشیدی مربوط به دوره¬ی گرم سال و 5/70 درصد انرژی به دوره سرد سال تعلق دارد.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، پژوهش حاضر سعی دارد ضمن واکاوی شرایط تابشی در همدان ، جهت بهینه ساختمان در مواقع گرم با کمترین دریافت انرژی و در مواقع سرد با بیشترین انرژی خورشیدی شناسایی شود.
حسین آبادی و همکاران (١٣٩١)، با محاسبه تجربی مقدار انرژی خورشیدی تابیده شده بر سطوح قائم در شهر سبزوار بر این باورند که بهترین جهت برای استفاده حداکثری از تابش آفتاب در دوره سرد سال ، جهت جنوب غرب است .
خسروی و همکاران (١٣٩٢)، با واکاوی میزان تابش کل رسیده به سطح افق و پهنه بندی آن در گستره استان آذربایجان شرقی معتقدند کمترین میزان تابش مربوط به ماه ژانویه و 1 - Jahansson 2 - Kaza 3 - Jaber and Ajib 4 - Camuffo 5- Espriella 6- Zamani et al 3 بیشترین میزان آن مربوط به ماه ژوئن و توزیع تابش سالانه استان از جنوب غربی به شمال و شمال شرقی روند کاهشی نشان میدهد.
دلیل تفکیک به دو دوره این است که مشخص شود میزان تابش دوره ی سرد و دوره ی گرم چگونه می باشد؛ نتایج نشان میدهد که در دوره سرد سال ، کمترین میزان دریافت انرژی خورشید به شمال و بیشترین میزان آن به زاویه ١٨٠ درجه ، جنوب تعلق دارد.
2 جدول ٥: میزان انرژی دریافتی دیوار قائم در همدان در دوره سرد سال به صورت واقعی بر مبنای BTU/H/FT 9 (رجوع شود به تصویر صفحه) 2 جدول ٦: میزان انرژی دریافتی دیوار قائم در همدان در دوره گرم سال به صورت واقعی بر مبنای BTU/H/FT {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : نگارندگان شناسایی جهت بهینه ساختمان در همدان همان گونه که در شکل ٢ و ٣ مشاهده میشود، نمودار بیشترین تابش کل همدان به سمت جنوب شرق ، جنوب و جنوب غرب کشیده شده است .