چکیده:
هدف از این پژوهش، طراحی مدل علّی بروز فساد اداری در شهرداری ها بهعنوان نظریه زیربنای خطمشیهای ضد فساد در شهرداری است. برای اجرای این پژوهش، ابتدا بر اساس مرور ادبیات و پیشینه پژوهش متغیرهای اثرگذار بروز فساد اداری در شهرداری تهران به دست آمد. با بررسی 52 سازمان در سطح شهرداری تهران، عوامل اثرگذار (فردی و سازمانی) در بروز فساد اداری در شهرداری تهران شناسایی و با استفاده از مدل معادله های ساختاری به روش PLS روابط و میزان تاثیر هر یک از عوامل بر تمایل کارکنان به فساد اداری بررسی شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که در سطح فردی، عوامل فردی درونی شامل «عدم پایبندی به دین»، «عدم پایبندی به اخلاق» و «ریسک پذیری»، و عوامل فردی بیرونی (وابسته به شرایط) شامل «نیاز مادی»، «احساس بی عدالتی»، «جامعه پذیری نامناسب» و «میزان ارتباط با ارباب رجوع» در تمایل به فساد نقش دارند و در سطح سازمانی، عوامل پیشگیرانه شامل «اطلاع رسانی و فرهنگ ضدفساد»، «مناسب بودن سازوکارهای نظارتی و مقابله با فساد» و «شفافیت و پاسخگویی» و عوامل افزایش اثربخشی شامل «درآمد ناپایدار»، «استفاده از فناوری اطلاعات»، «کیفیت تصمیم ها»، «کیفیت و نحوه اجرای قوانین و مقررات» و «شایسته سالاری» در بروز فساد در شهرداری ها نقش دارند.
خلاصه ماشینی:
جدول 2: متغیرهای شناساییشده موثر در بروز فساد اداری در شهرداری تهران در سطح فردی و سازمانی (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) روش پژوهش از آنجا که روش اصلی برای آزمون مدل در این پژوهش، روش کمی است، بنابراین از لحاظ فلسفی این پژوهش در پارادایم اثباتگرایی قرار دارد.
- شناسایی عوامل فردی موثر بر تمایل به فساد اداری برای شناسایی این عوامل ضروری است که روی متغیرهای سطح فردی (31 متغیر) تحلیل عاملی اکتشافی صورت گیرد.
جدول 8: عوامل تاثیرگذار بر تمایل به فساد اداری در شهرداری تهران در سطح سازمانی (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) مجموعه متغیرهایی که بار یک عامل شده بودند به شرح زیر استخراج و نامگذاری شدند: عامل یکم با هفت متغیر شامل «اطلاعرسانی در مورد محاسبه عوارضها»، «مشخصبودن فرایندهای کاری»، «پاسخگویی به مدیران بالاسری»، «توضیحهای کافی به ارباب رجوع»، «مشخصبودن ضوابط پرداخت»، «میزان اطلاعات با اهمیت در سازمان» و «میزان پاسخگویی به شهروندان» است که با توجه به مشخصههای متغیرهای همبسته در این عامل میتوان آن را تحتعنوان شفافیت و پاسخگویی در سازمان نامگذاری کرد.
پیشنهادهایی در سطح فردی تقویت باورهای مذهبی و اخلاقی کارکنان از راه برگزاری دورههای آموزشی در خصوص عواقب فساد و حرامخواری در متون دینی، بهرهگیری از ظرفیت آئینهای فرهنگی و مذهبی و گسترش تعالیم اسلامی در این زمینه و صحبت با امام جماعت در خصوص گنجاندن موضوعهای مربوط به فساد اداری در سخنرانیها رسیدگی به معاش کارکنان و تامین دستکمهای زندگی برای کارکنان از راه ایجاد تناسب کافی میان درآمد متوسط حقوقبگیران شهرداری و بخش خصوصی (با توجه به سوابق و تواناییها)، کاستن از تعداد کارکنان شهرداری (بکار نگرفتن بازنشستهها و برگرداندن کارکنان مامور از دستگاههای دیگر) و اجرای طرح ترمیم حقوق کارکنان شهرداری تهران (از قاعده به راس سازمان) و تقویت بیمههای سلامت و درمان و تقویت رفاه عمومی و کاهش هزینهها در این بخش.