چکیده:
ارتقای کارایی محصولات کشاورزی عاملی بسیار مهم و تأثیرگذار در افزایش عملکرد آنها بدون نیاز به هزینه اضافی است. از اینرو، هدف مطالعه حاضر ارزیابی کارایی فنی استانهای هدف در تولید پنبه براساس طیف گستردهای از الگوهای ویژه دادههای پانلی پارامتریک برای دوره زمانی 91-1379 است. مطابق یافتههای حاصل از تمامی الگوها، کششهای جزئی مربوط به نهادههای سم، نیرویکار و کود شیمیایی معنیدار و دارای علامت مثبت مورد انتظار است. نتایج نشان داد که به کارگیری نهادهها در ناحیه اقتصادی تولید صورت میگیرد. براساس این الگوها، استانهای خراسان، اردبیل و آذربایجانشرقی از لحاظ کارایی فنی، رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند و جزء کاراترین استانها در تولید پنبه کشورند. مطالعه توزیع کارایی فنی در طول دوره مطالعه نشان داد که کارایی فنی استانها در سالهای انتهایی کاهش یافته است. وجود اختلاف بین حداقل و حداکثر کارایی استانها منعکس کننده این واقعیت است که تخصیص بهینه نهادهها و مدیریت مناسب عوامل تولید به میزان زیادی امکانپذیر است. همچنین با وجود همه مشکلات و کاستیهای موجود، الگو قرار دادن استانهای کارا برای افزایش تولید پیشنهاد میشود. از طرف دیگر،با توجه به این امر که استان اردبیل با دارا بودن آب و هوای مناسب، خاک حاصلخیز و رطوبت مطلوب از بهترین شرایط برای کشت و عملآوری بهرهمنداست، بنابراین توصیه میشود این استان نیز در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاﻫﺐ ﻃﺒﻴﻌـی و اﻋﻄـﺎیی ازﺳﻮی دوﻟﺖ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یکی از ﺷﺎﺧصﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎدی و ﻏﻴﺮﻣﺎدی، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ قرارگیرد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻛﺎرایی ﻓنی نشان داد ﻛﻪ با افزایش استفاده از ماشینآلات در تولید پنبه،ﻛـﺎرایی فنی استانها نیز افزایش ﭘﻴﺪا خواهد کرد، بنابراین استفاده بیشتر از ماشینآلات و تکنولوژیهای جدید جهت ارتقای تولید پیشنهاد میگردد. در نهایت براساس نتایج ، توصیه میشود در مطالعات آتی برای محاسبه کارایی فنی از الگوی دوازدهم، که نسخهای تعمیمیافته از سایر الگوهاست، استفاده شود.
خلاصه ماشینی:
در الگوهای پنجم تا هفتم حالت های مختلفی از (G)t که در ادبیات مربوطه مورد استفاده قرار گرفته است مورد بررسی قرار می گیرد؛ به عنوان مثال الگوی کومباکر(١٩) فرض می کند: (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن (G)tبه علامت و اندازه Ɣ١ و Ɣ٢ بستگی داشته و می تواند به طور یکنواخت صعودی (نزولی ) یا مقعر (محدب) باشد.
77 مطابق نتایج جدول ١ تمامی کشش های جزئی مورد مطالعه به جزء کشش مربوط به نهاده کود حیوانی از لحاظ آماری معنی دار بوده و دارای علامت مورد انتظار می باشند که حاکی از به کارگیری این نهادهها در ناحیه اقتصادی تولید می باشد.
مطابق این الگوها استانهای خراسان، اردبیل و آذربایجانشرقی از لحاظ کارایی فنی رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند و جزء کاراترین استانها در تولید پنبه کشور می باشند.
براساس آمار ارائه شده در قسمت مقدمه در طول دوره مورد مطالعه استان خراسان همچنین دارای حداکثر تولید و سطح زیرکشت در بین سایر استانها بوده و مهم ترین استان تولیدکننده این محصول در کشور می باشد.
مطابق نتایج حاصل میانگین کارایی فنی براساس بیشتر الگوها برابر با ٧٠ درصد می باشد که نشان می دهد استانهای تولیدکننده این محصول می توانند با استفاده بهینه از نهادهها تولید پنبه را در کشور حدود ٣٠ درصد افزایش دهند.
A model for technical inefficiency effects in a stochastic frontier production function for panel data.