چکیده:
برآورد ارزش افزوده بالقوه زیربخشهای کشاورزی و شکاف آن با مقادیر بالفعل، نقش مهمی در تنظیم سیاستهای مرتبط با رشد بخش ایفا میکند. هدف اصلی در این مقاله تخمین ارزش افزوده بالقوه زیربخشهای کشاورزی ایران بوده است. به این منظور از فیلترهای هودریک پرسکات، باکستر کینگ و کریستیانو فیتز جرالد و آمار سالانه برای دوره زمانی 1370 الی 1393 استفاده شد. پس از برآورد ارزش افزوده بالقوه و محاسبه شکاف آن با مقادیر بالفعل، به بررسی اثر مقدار تولید، قیمت، تسهیلات و یارانه بر شکاف ارزش افزوده در زیربخشها پرداخته شد. نتایج نشان داد که ارزش افزوده بالقوه در دوره زمانی مورد بررسی اختلاف فاحشی با مقدار بالفعل دارد و در اکثر مواقع بیشتر از آن است. این امر نشاندهنده ظرفیتهای بلااستفاده بخش کشاورزی است. نتایج حاصل از تحلیلهای رگرسیونی نیز نشان داد که در زیربخشهای دامپروری و شیلات میزان تولید اثر معنی دار و مثبتی بر شکاف دارد. در پایان، توجه بیشتر به تأمین زیرساختها و اعتبارات مورد نیاز جهت استفاده از ظرفیتهای بالقوه زیربخشهای مختلف پیشنهاد شد.
خلاصه ماشینی:
از جمله مطالعات مشابه صورت گرفته در خصوص برآورد مقدار بالقوه می توان به موارد زیر اشاره نمود: خلیلیان و فلاحی (١٨) در مطالعه خود پس از بررسی روشهای مختلف محاسبه تولید بالقوه، ارزش افزوده بالقوه در بخش کشاورزی ایران را طی دوره ١٣٨٣-١٣٤٦ با به کارگیری روشی ترکیبی برآورد نمودند که در واقع تلفیقی از دو روش «روند واقعی »٣ و «خط روند بین اوجهای تعدیل شده ٤» است و به این نتیجه رسیدند که به منظور تخمین تابع تولید بایستی از ارقام تولید بالقوه به جای ارقام تولید بالفعل - به عنوان متغیر وابسته - استفاده گردد.
در تحلیل های رگرسیونی با توجه به نتایج ضد و نقیض هر کدام از بخش های مورد بررسی در مورد اثر تسهیلات و یارانه کشاورزی بر شکاف ارزش افزوده نتیجه گیری شده است که برای به دست آوردن مقدار بهینه این شاخص ها به منظور کاهش همه جانبه شکاف ارزش افزوده و رسیدن مقدار بالفعل به مقدار بالقوه نیاز به درک مقدار بهینه یارانه و تسهیلات در بخش کشاورزی می باشد تا علاوه بر جلوگیری از اتلاف منابع ، مقدار بالفعل افزایش یافته و در بلندمدت به مقدار آرمانی نزدیک شود.
Effects of the Hodrick-Prescott filter on trend and difference stationary time series: implications for business cycle research.
Evaluation of different methods for calculating potential production and estimating the potential value added of ۲۰۲ Iranian agricultural sector.