چکیده:
اﻣﺮوزه در ﺑﺴﯿﺎری از درﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، ﻫﺪف ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪن و از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻫﺪاف دﯾﮕﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﻔﺮق ﻧﻤﻮدن، زﻣﯿﻦ ﮔﯿﺮ ﮐﺮدن، ﻧﺎﺗﻮان ﻧﻤﻮدن، زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﻓﺮاد دﻧﺒﺎل ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن، ﺳﻼح ﻫﺎی ﻧﺎﺗﻮان ﺳﺎز ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﯽ و ﺻﺪﻣﻪﻫﺎی داﺋﻤﯽ ﺑﻪ اﻓﺮاد و ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺑﺴﯿﺎری از اﻫﺪاف ﻣﺪﻧﻈﺮ اﯾﻦ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻣﺤﻘﻖ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﺳﻼح ﻫﺎی ﻧﺎﺗﻮان ﺳﺎز در اﻧﻮاع درﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ و اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺑﻮده و وی ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺆال اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻼح ﻫﺎی ﻧﺎﺗﻮانﺳﺎز در زﻣﺎن ﺑﺮوز اﯾﻦ درﮔﯿﺮی ﻫﺎ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮای ﺟﻤﻊ آوری دادهﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﻨﺎدی ﺑﺎ روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺘﺎبﻫﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ، ﻣﺠﻠﻪﻫﺎ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎی دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ و ﺳﺎﯾﺖﻫﺎی اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺳﻼح ﻫﺎی ﻧﺎﺗﻮان ﺳﺎز، راه ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺒﯿﻦ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﻣﻮارد ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﺳﻼح ﻫﺎ در دﻧﯿﺎ روﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪﯾﺪی ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺶ از ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی آﻧﻬﺎ از ﺳﻮی ﻃﺮف ﻫﺎی درﮔﯿﺮ و ﻗﺪرت ﻫﺎ ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ، ﻓﻨﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد.
خلاصه ماشینی:
امروزه سلاحهای ناتوانساز بهعنوان یکی از فنآوریهای نوظهور در عرصه نظامی و انتظامی اهمیت زیادی پیدا نموده و نمونههای عملیاتی این نوع سلاحها در برخی کشورهای جهان شامل آمریکا، روسیه، کانادا، انگلیس، استرالیا و چین وارد عملیات گوناگون نظامی، اجرای قانون( پلیس و امنیتی) و صلحبانی گردیده است.
بهعبارت سادهتر، هدفهایی که مورد تهاجم این نوع سلاحها قرار میگیرند بهطور کامل از lethal Weapons Reversible Effect بین نرفته بلکه کارایی عملیاتی آنها مختل میشود که با تعویض برخی قطعات و لوازم صدمه دیده، قابل برگشت به وضعیت عملیاتی اولیه است.
با توجه به احتمال استفاده از سلاحهای ناتوانساز در درگیریها، مسأله مهم آن است که این سلاحها چه نقش مؤثری در درگیریهای نظامی و انتظامی داشته و همچنین از چه فنآوری برخوردار و چه اقدامهای پدافندی در مقابله و کاهش اثرها میتوان بهکار بست؟ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق توان کشندگی و قتل نیروهای متخاصم همیشه هدف نهایی گروههای نظامی نیست.
با توجه به مزایای استفاده از سلاحهای ناتوانساز که اغلب باعث کاهش تلفات و صدمههای جانبی به هدف میگردد و درنتیجه فشار تبلیغاتی و روانی کمتری را در سطح بینالمللی ببار میآورد و نیز کاربردهای گسترده آنها در زمینههای مختلف و همچنین اثرگذاری عمیق آنها در آینده، بررسی بیشتر و جدیتر این نوع سلاحها از طرف مسئولان و کارشناسان بسیار ضروری بهنظر میرسد.
در این زمینه میتوان به مهمترین اهداف استفاده و بهکارگیری سلاحهای ناتوانساز نیز بهشرح زیر اشاره نمود: 3- انجام مأموریتهای نظامی در شرایط و وضعیتهایی که در آنها کاربرد نیروی مرگبار، اگرچه منع نگردیده ولی ضروری یا مورد نظر نمیباشد.