چکیده:
بر اساس چارچوب اشاعه خطمشی، برخی از خط مشی ها توسط خط مشی گذاران اقتباس می شوند. از سوی دیگر، «دولت باز» راه حل هایی را برای حل چالش های حکومت مانند فساد اداری، بی اعتمادی شهروندان به دولت، ارتباط اندک بین حاکمیت و مردم، و ضعف در همکاری و تعامل میان اجزای نظام اداری ارائه می دهد. این پژوهش با هدف کلی ارتقای اثربخشی نظام خط مشی گذاری کشور، به تحلیل تمایل خط مشی گذاران در اقتباس خط مشی دولت باز می پردازد. در این پژوهش، از راهبرد پژوهش آمیخته اکتشافی استفاده می شود. در مرحله کیفی با بهره گیری از روش فراترکیب، عوامل موثر بر تمایل خط مشی گذاران به اقتباس خط مشی در ایران و روابط میان متغیرها شناسایی می شوند و در مرحله کمّی، با انجام پیمایش و تحلیل داده ها، مدل نهایی ارائه می شود. نتایج پژوهش مبتنی بر تحلیل 116 خط مشیگذار نشان میدهد که مطلوبیت ادراک شده، ریسک ادراک شده، ادراک از ظرفیت اجرای خط مشی، انگیزه رقابت جویی، شناخت موضوع، همسویی با فشارها، تمایل به نوآوری، احساس امنیت سیاسی، و حاد بودن مساله بر تمایل به اقتباس خط مشی تاثیر مثبت دارند. همچنین، تمایل به دولت باز، رابطه میان ریسک ادراک شده، ادراک از ظرفیت اجرای خط مشی، و همسویی با فشارها را بر تمایل به اقتباس خط مشی تعدیل می کند. این پژوهش دارای راهکارهای اجرایی و پژوهشی است.
خلاصه ماشینی:
خطمشی عمومی، اقتباس خطمشی، اشاعه خطمشی، دولت باز، شفافیت، پاسخگویی، مشارکت شهروندان مقدمه چندین دهه است که اشاعه خطمشی به یکی از موضوعهای برجستۀ پژوهشی در دنیا تبدیل شده است (Berry & Berry, 1990; Boushey, 2010; Gray, 1973; Karch, 2007; Savage, 1985; Walker, 1969).
جدول 1: متغیرهای موثر بر تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} روششناسی پژوهش در این پژوهش، از طرح پژوهش آمیخته اکتشافی استفاده شده است.
به این ترتیب که در مرحله اول (مرحله کیفی)، با استفاده از روش فراترکیب ، عوامل موثر بر تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی در ایران و روابط میان متغیرها شناسایی شدهاند و مدل مفهومی اولیه شکل گرفته است.
از اینرو، با تکیه بر نظریههای موجود، و اخذ نظر خبرگان، مدل مفهومی تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی دولت باز در ایران بر مبنای چارچوب اشاعه خطمشی بهدست آمده است و مورد آزمون قرار گرفت.
مدل نهایی این پژوهش نشان میدهد که «شناخت موضوع» بر تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی دولت باز تاثیرگذار است.
نتایج پژوهش نشان میدهند که تمایل به همسویی با فشارها بر تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی دولت باز تاثیرگذار است.
نتایج بهدستآمده از پژوهش نشان میدهند که تمایل به نوآوری بر تمایل خطمشیگذاران به اقتباس خطمشی دولت باز تاثیرگذار است.
Taking "Galton's Problem" Seriously toward a Theory of Policy Diffusion, Journal of Theoretical Politics, 18(3), 298-322.
Open Data Policy Innovation Diffusion: An Analysis of Australian Federal and State Governments.
Innovation in the States: A Diffusion Study, American Political Science review, 67(4), 1174-1185.