چکیده:
هدف اصلی این مقاله، بررسی چگونگی تاثیر نقش تقابل گروههای خصوصی و عمومی در پایداری خشونتهای قومی- مذهبی در عراق جدید با تاکید بر ایدهی «هری اکشتین» (شناسایی ماهیت و نوع رفتار خشونتآمیز) بود. پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و شیوه گردآوری اطلاعات مطالعه کتابخانهای بود. یافتهها نشان داد، بافت اجتماعی- فرهنگی ناهمگن و ساخت ذهنی طایفهگرای حاکم بر هرم قدرت کشور عراق، رقابتهای سیاسی را براساس مناسبات قومی و مذهبی رقم زده و این امر به ظهور سطح جدیدی از خشونت در میان گروههای خصوصی علیه خصوصی، گروههای خصوصی علیه عمومی و گروههای عمومی علیه خصوصی منتهی شده و وجود دولت شکننده و سهمخواهی هرکدام از گروهها براساس نگاه طایفهگرایانه بر شدت آن افزوده است.
خلاصه ماشینی:
يافته ها نشان داد، بافت اجتماعي - فرهنگي ناهمگن و ساخت ذهني طايفه گراي حاکم بر هرم قدرت کشور عراق ، رقابت هـاي سياسي را براساس مناسبات قومي و مذهبي رقم زده و اين امر به ظهور سطح جديـدي از خشونت در ميان گروه هاي خصوصي عليه خصوصي ، گروه هاي خصوصي عليه عمـومي و گروه هاي عمومي عليه خصوصي منتهي شده و دولت شـکننده و سـهم خواهي هرکـدام از گروه ها براساس نگاه طايفه گرايانه بر شدت آن افزوده است .
مهم ترين وجه تمايز پژوهش حاضر با پژوهش هاي پيشين اين است کـه بـه مؤلفـه ي رقابت قومي- مذهبي به عنوان عاملي مستقل و تاثيرگذار بـر کنش هـاي سياسـي عـراق ، توجه مضاعفي دارد و سعي ميکند با نگاهي متفاوت بـه نزاع هـاي قـومي و فرقـه گرايي، بيثباتي سياسي عراق جديد را تبيين نمـوده و بـه تصـوير روشـني از ماهيـت گروه هـاي شرکت کننده در رقابت هاي سياسي اين کشور دست يابد.
زرقاوي ايـن استراتژي را با اين محاسبه اتخاذ کرد که جنگ داخلي حداقل ميتواند تلاش هـاي دولـت مرکزي براي کنترل سياسي بر عراق را تضعيف کند؛ ازاين رو حول ايجـاد جنـگ فرقـه اي داخلي و سپس منطقه اي از طريق عمليات هاي انتحاري متمرکز شدند و تلفات سنگين به غيرنظاميان شيعي وارد نمودند (اسدي، ١٣٨٨).
داعش يکي از تبعات خلاء قدرت مرکزي بعد از سـقوط رژيـم بعـث ، گسـترش مـوج رقابت هـاي قومي- مذهبي براي تاثيرگذاري در ساختار قدرت بوده است ؛ اين گروه ها تلاش کرده اند با تاکيدبر هويت هاي قومي يا مذهبي، به بسيج سياسي اقدام کنند.