چکیده:
امام حسن عسگری (ع،) در مدت کوتاه امامت خویش، با سه تن از خلفای عباسی معاصر بود. آنان از هر سو آن حضرت (ع) را تحت کنترل داشتند. شرایط بحرانی که ائمه (ع) در زمان عباسیان با آن رو به رو شدند ایشان را واداشت تا ابزار جدیدی را برای ارتباطات با اعضای جامعهی خود جستجو کنند. وظایف این نهاد به امور مالی محدود نبود؛ وظایف ارشادی، ارتباطی و سیاسی را نیز شامل میشود. نظام زیرزمینی ارتباطات (دیوان وکالت) از عصر امامت امام باقر (ع) آغاز و این سازمان به طور مداوم و مستمرتا عصر غیبت کبری به فعالیت خود ادامه داد. به این معنا که در عصر هیچ یک از ائمه کار این نهاد به تعطیلی کشیده نشد. دوران منتهی به عصر غیبت به ویژه عصر امام حسن عسگری (ع) یکی از حساسترین و مهمترین دوران فعالیت این نهاد است. در این تحقیق تلاش شدهاست با روش توصیفی– تحلیلی، به واکاوی ساختار و کارکرد سازمان وکالت در عصر امام حسن عسگری(ع،) و نقش آن حضرت (ع) در تقویت آن مورد بررسی قرارگیرد. برآیند این پژوهش حاکی از آن است که در راس این سازمان امام حسن عسگری قرارداشت سپس عثمان بن عمر به عنوان وکیل ارشد؛ و برخی از برجستهترین وکلای ایشان به عنوان دستیار وکیل ارشد، وکالت نواحی مختلف را برعهده داشتند؛ و بالاخره وکلای محلی در شهرهای و نواحی مختلف شیعه نشین در قاعده هرم قرارداشتند
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق تلاش شده است با روش توصیفی– تحلیلی، به واکاوی ساختار و کارکرد سازمان وکالت در عصر امام حسن عسگری(ع )، و نقش آن حضرت (ع ) در تقویت آن مورد بررسی قرارگیرد.
واژگان کلیدی: امام حسن عسگری (ع )، سازمان وکالت ، شیعیان ، خلافت عباسی، وکلا مقدمه سازمان وکالت ، نام تشکیلاتی است که امامان شیعه (ع ) در عصر خود به دلیل خفقان شدید دوران بنیعباس تأسیس کرده بودند.
پرسش هایی که این مقاله در صدد پاسخ گویی به آن است عبارتند از: نقش امام حسن عسگری(ع ) در تأسیس سازمان وکالت چه بوده است ؟ و وکلای ممدوح و مذموم آن حضرت (ع ) چه تعداد و دارای چگونه شخصیت و عملکردی بودند؟ از جمله پژوهش های انجام شده در این زمینه میتوان به دو عنوان مقاله اشاره کرد: ساختار سازمان وکالت در عصر امام هادی (ع ) و کارکردهای آن نوشته لاله اکبری مقدم ، و امام کاظم (ع ) و سازمان وکالت به نگارش محمد رضا جباری و نیز کتاب سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه (علیهم السلام ) اثر محمد رضا جباری.
٧. در مرو: ابو علی محمد بن احمد بن حماد مروزی محمودی وی از اصحاب امام جواد و امامین عسگریین (علیهم السلام ) است و از نامه امام عسگری(ع ) به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری استنباط میشود؛ که او در عصر امام عسگری(ع ) وکیل آن جناب 43 بوده است ؛ در این نامه خطاب به اسحاق بن اسماعیل آمده است : ای اسحاق !