چکیده:
نسخه خطّی دیوان اشعار «رکنالدّین دعویدار قمی»، شاعر گرانقدر سده ششم و اوایل سده هفتم علیرغم اشعار وزین، شخصّیت شامخ و حضور پررنگش در یکی از مهمترین ادوار شعر فارسی، آنگونه که شایسته مقام والای اوست، مورد عنایت محققان ادب فارسی قرار نگرفته است. دیوان اشعار این شاعر اندیشمند ایرانی، مجموعهای از اشعار عربی و فارسی، شامل نه صد و سه بیت عربی و دوهزار و سیصد و هفتاد و چهار بیت فارسی است. این نسخه تنها نسخه باقیمانده از دیوان شاعر است که «صدرالدین محمد بن جعفر بن علی بن محمد علی معمار اصفهانی» آنرا از سال 1039 تا 1041 هـ ق نگاشته است. این پژوهش بر آن است با ارائه توضیحاتی چند در باب احوال شاعر و بررسی و معرفی نسخه خطی دیوان وی، ببررسی ساختار، سبک و ویژگیهای زبانی آن بپردازد و آن را از لحاظ زیباییشناسی مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
پیشینۀ پژوهش این اثر بتصـحیح و مقدمۀ علی محدث ، توسـط انتشـارات امیر کبیردر سـال ١٣٦٥ چاپ شده اســت و ســابقه تصــحیح دیگری ندارد علاوه بر آن مقاله ای نیز در نشــریه ادبیات تطبیقی (علمی - پژوهشی) دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان ، دورة جدید، سال دوم ، شماره ٣، زمســتان ١٣٨٩ بوســیله دکتر تورج زینی وند و لیلا قلندر لکی ســلطانی، با موضــوع «بازتاب فرهنگ و شــعر عربی در دیوان رکن الدین دعویدار قمی شــاعر ذواللســانین دهه های پایانی ســدة شـش و آغازین سدة هفت » بچاپ رسیده است .
(دیوان کمال الدین اسماعیل :٢٢١) رکن الدین دعویدار قمی به گواهی بســـیاری از تاریخ نگاران و ادیبان و تذکره نویســـان ، مردی دانشـمند و فقیه بوده و احاطه کامل بر دو زبان فارسـی و عربی داشـته و با توجه به اشعار عربی او میتوان گفت که در سـرودن آن تحت تأثیر شـاعران جاهلی و شعرای متقدم عرب قرار داشته و در اسـلوب شـعر شـباهت چشـمگیری بین اشعار عربی او و اشعار سید فضل الله راوندی وجود دارد و دلیل آن نیز ممکن اسـت این باشد هر دو از یک محیط فرهنگی برخاسته اند با این وجود در اشعار فارسی و عربی او، مطالب علمی که برخی از شاعران در اشعار خود میاوردند؛ کمتر مشاهده میشود، تنها اصـطلاحات شطرنج و نرد و گاهی نیز علم هیئت در آن خودنمائی میکند، اما با توجه به این که شاعری مدیحه سراست .