چکیده:
برخی واقعیت ها، داده ها و ادعاهای مطرح شده از سوی صاحب نظران سیاست بینالملل نشان می دهد که چین در مسیر قدرتمندی و در پی آن، هژمونی قرار گرفته و خیزش این دولت، چه مسالمت آمیز و چه چالش زا، یکی از موضوعات کلیدی سیاست بین الملل آینده خواهد بود. اما مساله اساسی آن است که چین در این مسیر با چه فرصت ها و موانعی روبهرو بوده و به ویژه عنصر ژئوپلیتیک با توجه به محیط راهبردی آن چه تاثیری بر آینده چین دارد. در چارچوب این مساله مهم، پرسش آن است که عنصر ژئوپلیتیک چه تاثیری بر هژمونی چین در آینده دارد؟ با نگاهی به ادبیات نظری و نیز تجربیات جهانی گذشته می توان دریافت که عامل ژئوپلیتیک یکی از عوامل مهم فرصت دهنده و محدودکننده هژمونی است و در مورد چین می تواند به شدت هم مشکلساز و یا گشایش گر شود. نگارندگان این ایده را مطرح می کنند که «نقش آفرینی دو بازیگر رقیب، یعنی آمریکا و چین در بازتعریف و برساختن ژئوپلیتیک نقشی اساسی دارد و این دو کنشگر آن را نه یک عامل سخت جبری، بلکه به عنوان عنصری وابسته به ایده سازی در یک فضای بین الاذهانی می نگرند و اگرچه آمریکا و غرب به طور کلی از جایگاه موثرتری در حال حاضر برای تحقق این امر برخوردارند، اما چین نیز در این خصوص دست بسته نیست و نخواهد بود».
خلاصه ماشینی:
با وجود شـرايط گذشـته در سـال هـاي پـس از انقـلاب ١٩٤٩ و به ويژه در پرتو تحـول در نگـرش هـاي بـين المللـي و اصـلاحات اقتـصادي از دهـه ٧٠ ميلادي تاکنون چين توانسته است با اولويت دهي به توسعه اقتصادي گام هاي مهمـي در جهـت دستيابي به موقعيت بين المللي برجسته تر برداشته و موضوع قدرتمندي و هژموني آينـده آن بـه يک مسأله مهم در تحليل و آينده پژوهي سياست بين الملل تبديل شده و شـواهد گونـاگوني بـه ويژه در حوزه اقتصاد، حکايت از تحقق اين وضـعيت در دهـه هـاي آتـي دارد و حتـي برخـي از تحليلگران و صاحب نظران از تعيين زمان براي تحقق اين وضعيت سخن گفته اند.
اما جدا از ايـن کـه چـين بتواند چنين روند رشدي را ادامه بدهد يـا خيـر، سياسـت آمريکـا بـه ويـژه از سـال ٢٠١٢ بـر محاصره منطقه اي چين تحت عنوان سياست چرخش به آسيا١ قرار داشته و اين روند در آينـده نيز تداوم خواهد داشت و اين امر نشان دهنده احساس خطر جدي از سـوي آمريکـا بـه عنـوان بزرگترين دولت نگران از قدرتمندي چين در آينده است .
در اين ميان ، اهميت عنصر ژئوپليتيک از آن رو بيشتر مورد توجه نگارندگان اسـت کـه بـه نظر مي رسد، چين در مرحله دوم از مسير خود به سمت تبديل شدن به يک قـدرت هژمـون بـا مسائل و مشکلات مختلفي روبه رو است و سياست تمرکز بر آسيا از سوي آمريکا به منزله بستن محيط ژئوپليتيک به روي چين و محاصره آن در نزديک ترين حلقه است و اين موضوع در دهـه آينده يکي از بزرگترين چالش هاي جهاني و منطقه اي خواهد بود.