چکیده:
زیبایی شناسی همواره یکی از مباحث مهم در ادبیّات بوده است و بررسی عناصر زیبایی
سخن در آثار ادبی یکی از پر بسامدترین مباحثی است که توجّه پژوهندگان و محققان ادبی را به
خود اختصاص داده است. در این میان پرداختن به ادبیّات کودک نیز موضوع حائز اهمیتی است که
پژوهش حاضر به واکاوی شعر کودک اختصاص یافته است. در این پژوهش محقّق با تکیه بر آثار
منتشر شده برای کودکان در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان به بررسی تشبیه و استعاره از
عناصر بیانی در صور خیال» در آثار شاعران برجستة ادبیّات کودک در دهههای هفتاد و هشتاد.
پرداخته است. محقّق با روش توصیفی - کتابخانهای تحقیق را به انجام رسانده است. نتایج به دست
آمده حاکی از آن است که تشبیه حسّی از پر بسامدترین عناصر خیال در ادبیّات کودک در
ردهبندی در دو دهة مذکور است و تشخیص به عنوان نوعی استعاره بیشترین کاربرد
را در شعر کودک دارد.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش محقّق با تکیه بر آثار منتشر شده برای کودکان در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان به بررسی تشبیه و استعاره از عناصر بیانی در صور خیال، در آثار شاعران برجستة ادبيّات کودک در دهههای هفتاد و هشتاد، پرداخته است.
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تشبیه حسّی از پر بسامدترین عناصر خیال در ادبيّات کودک در ردهبندی پنجگانة سنّی در دو دهة مذکور است و تشخیص به عنوان نوعی استعاره بیشترین کاربرد را در شعر کودک دارد.
همچنین در مورد صور خیال در ادبيّات کودک و نوجوان پژوهشهایی صورت گرفته است که برخی از آنها در دستور کار محقّق قرار گرفته است از این جمله: پژوهشی از مهدی زرقانی و محبوبه نوغانی، با عنوان بررسی محتوایی شعر کودک دهة 70 (گروههای سنّی الف، ب و ج) (1386) است که در مجلّة دانشکدة ادبيّات و علوم انسانی به ثبت رسیده است، در این پژوهش زرقانی دگرگونی مفهومی شعر کودک را با دستهبندی ادوار مختلف شعر کودک در ایران از دهة 60 تاکنون به درستی اشاره میکند و همچنین به نقاط ضعف و قدرت آن میپردازد.
(تشبیه حسی) شعباننژاد در شعر زیر از مجموعة "ترانههای خانه" که برای گروه سنّی «ب» سروده شده است، به منظور آشتی کودکان با طبیعت و تقویت حسآمیزی و درک آنها از زیباییهای طبیعت از آرایة تشخیص بهره جسته است: میزند آهسته باران...
(تشبيه حسّی) البتّه استعارة مصرّحه نیز در اشعار این شاعر و دیگر شاعران وجود دارد، امّا استعاره مصرّحه بیشتر برای گروه سنّی (د) مورد توجّه قرار گرفته است.