چکیده:
مقدمه: جمهوری اسلامی ایران طی چهل سال اخیر برای مهار و کنترل آسیبهای اجتماعی ازجمله اعتیاد و پیشگیری از آنها، هزینههای مادی و معنوی و غیرمستقیم فراوانی متحمل شده است. شیوع و گسترش نگرانکنندة این موضوع بهویژه در پراکنش جغرافیایی اصفهان، خانوادهها و سایر نهادهای تربیتی را با تردیدات و نگرانیهای جدیدی مواجه کرده است؛ از این رو سیاستگذاران فرهنگی و مدیران شهری برای روزآمدکردن اطلاعات و یافتههای خود بهمنظور طراحی برنامههای مؤثرتر در این حوزه نیازمند پژوهشهایی هستند که در کمترین زمان چشماندازی از وضعیت موجود اعتیاد را در اختیار آنان قرار دهد.
هدف: هدف از نگارش این مقاله، پاسخ به این پرسش است که پراکنش جغرافیایی آسیبهای اجتماعی و الگوها و روندهای مصرف مواد مخدر و تغییرات آنها در اصفهان چگونه است.
روش: این پژوهش با استفاده از تحلیل ثانویة پیمایشها و پژوهشهای ملی انجام شده است.
نتایج: دادههای پژوهش نشاندهندة زنانهشدن، صنعتیشدن، خانوادگیشدن و سازمانیافتهشدن مواد مخدر بهویژه در نقاط بحرانی اصفهان است؛ همچنین نتایج پژوهش نشان میدهد شهر اصفهان شاهد تغییر الگوی آسیبهای اجتماعی در میان گروه سنی جوانان است. پیدایش خانوادههای مجرم و بزهکار، الگوی جدید آسیبهای اجتماعی در مناطق و کانونهای جرمخیز اصفهان و همچنین تغییر ترکیب جنسی جرائم اجتماعی، از ویژگیهای آسیبهای اجتماعی در پهنة جغرافیایی شهر اصفهان است.
خلاصه ماشینی:
نتایج : داده های پژوهش نشان دهنده زنانه شدن ، صنعتی شدن ، خانوادگی شدن و سازمان یافته شدن مواد مخدر به ویژه در نقاط بحرانی اصـفهان اسـت ؛ همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد شهر اصفهان شاهد تغییر الگوی آسیب های اجتماعی در میان گروه سنی جوانان است .
احمدی و همکاران (١٣٩٢) در پژوهش «تحلیل فضایی الگوهای بزهکاری در منطقه ١٧ شهرداری تهران » به ایـن نتیجه دست یافتند که برمبنای نتایج شاخص نزدیک ترین همسایه ، توزیـع فضـایی جـرائم مـرتبط بـا مـواد مخـدر و سرقت در منطقه ١٧ شهرداری تهران از الگوی خوشه ای پیروی می کند و محدوده های خاصـی از سـطح منطقـه ١٧، محل تمرکز جرائم بررسی شده است ؛ همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی است بین تراکم نسبی جمعیـت و جرائم مواد مخدر و سرقت رابطه آماری معناداری وجود دارد.
عباسی (١٣٨٧) در پژوهشی با نام «تحلیل فضایی الگوهای بزهکاری با تکیه بر نگرش CPTED (مـورد مطالعـه : بزه قاچاق و سوءمصرف مواد در عمریمحله شهر قزوین » تأکید می کند مهم ترین کانون های جرم خیز مواد مخـدر در محلات هادی آباد، نواب و عمری محله واقع شده است و بین عامل کاربری زمین و شکل گیری کانون های جـرم خیـز جرائم مواد مخدر در شهر قزوین همسویی زیادی وجود دارد؛ بر این اساس بهینه سـازی و ارتقـای کیفیـت زنـدگی، توجه به نوع و میزان کاربریها، توانمندسازی و جلب مشارکت مردمی در مدیریت و برنامه ریزی این محدوده هـا در پیشگیری از وقوع جرم و ارتقای سطح امنیت آنها مؤثر خواهد بود.