چکیده:
رئیس جمهور در هرکشوری بنابر ضرورت و اهمیت پست ریاست جمهور ی دارای جایگاه رفیع و
مسوولیت میباشد تا با بهره گیری از آنها ضمن اجرا ی صح یح وظا یف خود، در راستا ی توسعه و
بالندگی کشور متبوعش گام بردارد. این مسوولیتها به واقع نشات گرفته از وظایف و اختی ارات رئ یس
جمهور میباشند و رئیس جمهور را در مقام پاسخگویی به نحوه عملکردش در حیطه قانون اساسی قرار
می دهد. با توجه به جایگاه پست ریاست جمهوری که در اکثر کشورها دارای اهمی ت فوق العاده ای
است، قرار دادن ضوابطی نظارتی در نحوه عملکرد رئیس جمهور امری معقول به شمار م ی آی د. لذا
رئیس جمهور همواره باید به این نکته توجه کند که در قبال اعمال خود مسوو ل میباشد. رئ یس
جمهور در کشور جمهوری اسلامی ایران با توجه به قرار گرفتن در ای ن موقعی ت خطی ر و به منظور
حصول اطمینان به انجام رسالت، دارای اوصافی میباشد که این مقاله توصیفی – تحلیلی تلاش دارد
این مهم را واکاوی نماید.
خلاصه ماشینی:
آنگونه که در اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است : پس از مقام رهبری رئیس جمهور عالی ترین مقام رسمی کشور است و مسؤولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که در آن قانون مستقیما به رهبری مربوط میشود بر عهده دارد.
نصب و عزل وزیران و رأی اعتماد به دولت : قوه ی مجریه ی جمهوری اسلامی ایران، پس از مقام رهبری، نظام نیمه ریاستی محسوب میشود، بدین معنا که رئیس جمهور منتخب مردم است ریاستی پارلمانی و مجلس نقشی در تعیین آن ندارد، اما دولت با پیشنهاد رئیس جمهور و رأی اعتماد مجلس رسمیت می یابد طبق قانون اساسی یکی از وظایف رئیس جمهور به محض انتخاب و اخذ حکم از مقام رهبری، معرفی وزرا به مجلس جهت کسب رأی اعتماد است که این رأی اعتماد حتی با تغییر مجلس بنا بر اصل استصحاب به قوت خود باقی خواهد بود (عسگری،٣٧٨:١٣٨٣).
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایـران بـر اسـاس اصـل یکصـد و سیزدهم این مسؤولیت به دوش رئیس جمهورگذاشته شده است : «پس از مقام رهبـری رئـیس جمهور عالی ترین مقام رسمی کشور اسـت و مسـؤولیت اجـرای قـانون اساسـی و ریاسـت قـوه مجریه را جز در اموریکه مستقیما به رهبری مربوط میشود بر عهده دارد».
اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی دو شأن برای رئیس جمهور در عرض هم قائل شده که عبارت است ازبالاترین مقام رسمی کشور بودن بعد از رهبری و ریاست قوه مجریه .