چکیده:
هدف نوشتار حاضر تبیین و شناخت آثار تحریم نفتی جمهوری اسلامی ایران توسط اتحادیه اروپا و
تاثیرات این تحریم ها بر بر اقتصاد سیاسی این اتحادیه است که با بهره گیری از روش توصیفی -
تحلیلی و تکیه بر منابع اسنادی- کتابخانهای و نیز فرا تحلیل برخی آثار موجود انجام شده است.
یافته های تحقیق نشان داد که اولا اقتصاد سیاسی به عنوان قدرتمندترین مکانیزم تجزیه و تحلیل
اقتصادی و عناصر کلیدی سیاسی مرتبط با آن در امور کشورها، سازمان ها و فعالیت های حقیقی و یا
حقوقی از جمله اتحادیه اروپا بشمار می آید. دوم اینکه سیاست های هماهنگ اتحادیه اروپا با آمریکا در
قبال برنامه هسته ای ایران و تلاش این اتحادیه برای صدور قطعنامه های تحریمی علیه ایران و اتخاذ
تحریم های یکجانبه آن برضد ایران، بخصوص تحریم خرید نفت ایران و نیز کاهش سطح مناسبات
اقتصادی و تجاری در برانگیختن همکاری تهران، موفق نبوده است. سوم اینکه هزینه های تحمیل شده
بر ایالات متحده و اتحادیه اروپا وسیع بوده و همچنان رو به گسترش است و چهارم اینکه نتیجه تحقیق
مبین این است که ایالات متحده و اتحادیه اروپا در خلال سیاست تحریم ها، زمینه ساز بیشتر نفوذ
شرق و بخصوص چین در بازار ایران شدند. به بیان دیگر، غرب خود را علیه نفوذ خود در ایران تحریم
کرد و موجب شد دو طرف تحریم کننده و تحریم شونده در فرایند اجرای تحریم متضرر شوند.
خلاصه ماشینی:
اقدامهای مختلفی که در این نوع تحریم به کار می روند عبارتند از: کاهش سرمایه گذاری خارجی ؛ تأخیر در تحویل قطعات یدکی ؛ ایجاد مانع در مورد دادن مجوز یا دیگر موارد انتقال تکنولوژی ؛ قطع یا تقلیل وامها و اعتبارات دو جانبه و اعتبارات چند جانبه ؛ امتناع از تأمین مالی مجدد برای بازپرداخت قروض موجود؛ محاصره نامرئی در مورد کشوری که از قبل وابستگی و برخورداری اجتماعی چشمگیری داشته ، می تواند به تغییر رژیم و نهایتا برآورده شدن هدفهای اقتصادی قدرتهای بزرگ منجر شود نمونه های آن؛ غنا در سالهای ١٩٦٢ تا ١٩٧٢، برزیل ١٩٦٢ تا ١٩٦٤، پرو ١٩٦٥ تا ١٩٦٨ منشأ تحریم در همه این کشورها به جز غنا آمریکا بود (سخائی اردکانی ، ١٣٨٩: ٧٤-٧٢).
جدول (١): سود و زیان اقتصادی کشورها در تحریم ایران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (یزدان فام، ١٣٨٥: ٨٠٤) 27 در نولیبرالیسم و نهادگرایی نولیبرال عنوان میشود، برای آنکه بتوان در جهت گیریهای کشوری که ساختار نظام بین الملل را به چالش میکشد تغییر ایجاد کرد، با توجه به سازمانهای بین المللی و تقسیم هزینه های مجازات میتوان برای مجازات این کشور خطاکننده بهتر و زودتر به نتیجه رسید.
٣. تحریم نفتی ایران با وجود گذشت بیش از ١٠٠ سال از ایجاد صنعت نفت در کشور و بیش از ٥٠ سال از ملی شدن آن، این صنعت همچنان یکی از مهم ترین صنایع کشور از دیدگاه اقتصادی و سیاسی ، محسوب می شود زیرا صنعت نفت تامین کننده اصلی درآمدهای ارزی کشور است به گونه ای که تا پیش از تشدید تحریم های غرب در سالهای اخیر، بیش از ٨٠ درصد درآمدهای ارزی حاصل از صادرات کشور توسط درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز تامین می شد.