چکیده:
مواضع روسای جمهوری آمریکا در قبال شاه بر وضعیت بحرانی و اهمیت استراتژیک ایران در
سال های جنگ دوم و دوران پس از آن تاثیر عمده داشت. در زمان حکومت دموکرات ها، سیاست
آمریکا در قبال ایران بیشتر تحت تاثیر قضاوت های رئیس جمهور آمریکا راجع به شاه عموما انتقادی و
واکنشی بود؛ در حالی که در زمان حکومت جمهوری خواهان، روسای جمهوری آمریکا در مناسبات
خود با ایران بیشتر تحت تاثیر ساختارهای حزبی قرار بودند و از شاه حمایت می کردند. نوشتار
توصیفی– تحلیلی حاضر تلاش دارد، نگاه ها و مواضع مختلف روسای جمهوری آمریکا نسبت به شاه در
فاصله 79 - 1943 را بررسی و این سئوال عمده را پاسخ دهد که علل کدر بودن متقابل نگاههای روسای
جمهور دموکرات و شاه از یکدیگر، از یک سو، و دلایل نزدیکی متقابل روابط روسای جمهور از حزب
جمهوری خواه و شاه، از سوی دیگر، چه بودند؟
خلاصه ماشینی:
com 145 مقدمه پس از آنکه از سال ١٩٤١ رابطه ایران و آمریکا به دلیل ارزیابی واشنگتن از وضعیت وخیم مالی و موقعیت استراتژیک ایران دگرگون شد، دولت آمریکا تصمیم گرفت نفوذ خود را در ایران بیشتر کند و برای این کار مواضع مختلفی را در قبال شاه دنبال کرد.
این مقاله ، نگاهها و مواضع مختلف روسای جمهوری آمریکا نسبت به شاه در فاصله ٧٩-١٩٤٣ را بررسی و این سئوال عمده را پاسخ میدهد که علل کدر بودن متقابل نگاههای روسای جمهور دموکرات و شاه از یکدیگر، از یک سو، و دلایل نزدیکی متقابل روابط روسای جمهور از حزب جمهوریخواه و شاه، از سوی دیگر، چه بودند؟ هرچند در سیاست خارجی آمریکا و از جمله ، درسیاست آمریکا نسبت به ایران در فاصله سالهای ٧٨-١٩٤٣، نقش کارگزار و ساختار، هر دو، همواره پررنگ بود، اما به نظر میرسد که در زمان حکومت دموکراتها، سیاست آمریکا در قبال ایران بیشتر تحت تاثیر قضاوتهای رئیس جمهور و برخی از چهرههای سیاسی عمده راجع به شاه بود؛ در حالیکه در زمان حکومت جمهوری خواهان، آمریکا در مناسبات خود با ایران بیشتر تحت تاثیر ساختار- ایستارهای حزبی- قرار داشت .
تحکیم امنیت نظامی رژیم شاه در روابط خود با آمریکا در واقع به دنبال کسب حمایت و پشتیبانی واشنگتن از نظام شاهی پهلوی در مقابل مخالفان داخلی و قدرتهای خارجی بود و تصور میکرد که این کار تنها از طریق کمک های امنیتی و نظامی آمریکا، که مورد توجه نظامیان ایران نیز بود، امکان پذیر است .