چکیده:
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻧﻘﺶ ادراک ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در رﻓﺘﺎر ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌـﺎد ﻋـﺪاﻟﺖ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ (ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﻮزﯾﻌﯽ، ﻋﺪاﻟﺖ روﯾﻪ ای، ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺮاودهای و ﻋﺪاﻟﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ (و ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی رﻓﺘﺎر ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ) ﻓـﺪاﮐﺎری، وﻇﯿﻔـﻪ ﺷﻨﺎﺳـﯽ، اﺣﺘـﺮام و ﺗﻮﺟﻪ، ﺗﺤﻤﻞ ﭘﺬﯾﺮی و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺪﻧﯽ (ﺗﺪوﯾﻦ ﮔﺮدﯾﺪ. روش ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﻮده و ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎی ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرﮐﻨـﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎی آزاد اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺘﺎن اردﺑﯿﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮل ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﻮﮐﺮان، از ﺑﯿﻦ 1067 ﻧﻔﺮ، ﺗﻌﺪاد 246 ﻧﻔﺮ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺣﺠـﻢ ﻧﻤﻮﻧـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺮای ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ای ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ24 ﺳﺆال ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮزﯾﻊ ﮔﺮدﯾﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ 222 ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ ﺗﮑﻤﯿـﻞ ﺷـﺪه ﺟﻤﻊ آوری ﮔﺮدﯾﺪ. اﺑﺰار ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ای ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﯿﺎس ﻟﯿﮑﺮت ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. رواﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑـﻪ وﺳـ ﯿﻠﻪ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ 0/94 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ.
ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻣﺎری اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه از ﻧﺮم اﻓﺰار اس ﭘﯽ اس اس در ﻗﺎﻟﺐ ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ و رﮔﺮﺳﯿﻮن ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮه، ﻧﺸﺎن ﻣـﯽ دﻫـﺪ ﺑـﯿﻦ ﻋـﺪاﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﺑﻌﺎد آن) ﻋﺪاﻟﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻋﺪاﻟﺖ ﺗﻮزﯾﻌﯽ، ﻋﺪاﻟﺖ روﯾﻪ ای، ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺮاودهای و ﻋﺪاﻟﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ (و رﻓﺘـﺎر ﺷـﻬﺮوﻧﺪی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎرﮐﻨـﺎن، راﺑﻄـﻪ ﻣﻌﻨﯽ داری وﺟﻮد دارد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﺑﯿﻦ اﺑﻌﺎد ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻓﺪاﮐﺎری از ﺑﯿﻦ اﺑﻌﺎد رﻓﺘـﺎر ﺷـﻬﺮوﻧﺪی ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ، دارای ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
اسکارلیکی ولاتـام ، نشـان داده انـد کـه مدیران و سرپرستان واحدهایی که اصول عدالت سازمانی را طی دوره های آموزشی فرا گرفته اند، از نظر زیر دستان بیشتر بـه عنوان افرادی عادل و منصف ارزیابی گردیده اند و همین نوع ارزیابی باعث شده که زیر دستان رفتار شهروندی بیشـتری را از خود بروز دهند(کلید بری ، سلیمی،١٣٨٨ :١٣-٥).
(رجوع شود به تصویر صفحه) با در نظر گرفتن جدول فوق مشاهده می شود که بین عدالت رویه ای و رفتار شهروندی سازمانی یک رابطه مسـتقیم و مثبتـی وجود دارد و این همبستگی با احتمال اعتماد ٠/٩٩ معنی دار می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) با رجوع به جدول ٣ مشاهده می شود که بین عدالت رویه ای و رفتار شهروندی سازمانی یک رابطـه مسـتقیم و مثبتـی وجـود دارد و این همبستگی با احتمال اعتماد ٠/٩٩ معنی دار می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) با رجوع به جدول ٤ مشاهده می شود که بین عدالت اطلاعاتی و رفتار شهروندی سـازمانی نیـز یـک رابطـه مسـتقیم و مثبتـی وجود دارد و این همبستگی با احتمال اعتماد ٠/٩٩ معنی دار می باشد.
در ضمن یک تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز انجام گردید تا میزان اثرات خالص هر یک از متغیرها بر متغیر وابسته بـه دسـت آید که نتایج تجزیه و تحلیل به شرح ذیل می باشد: (رجوع شود به تصویر صفحه) پیش بینی کننده ها : عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، عدالت مراوده ای و عدالت اطلاعاتی 154 نتایج تخمین نشان می دهد که بین عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و ابعـاد عدالت سازمانی می تواند حدود ٠/٥٣ تغییرات رفتار شهروندی سازمانی را توضیح دهد.