چکیده:
تفاوت بین نسلی با توجه به اهمیت آن در جامعه ایران، از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. تفاوت بین نسلی به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم میان دو نسل والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی نظیر الگوی همسرگزینی، الگوی مصرف کالای فرهنگی، نحوهگذران اوقات فراغت، رفتار دینی، نگرش به جنسیت است. جامعه ایران در دهههای اخیر در جریان تحولات فرهنگی و اجتماعی وسیعی قرار گرفته است. این تحولات به ویژه در خانوادهها چشمگیر بوده است. یکی از مهمترین تحولات، برجستهتر شدن تفاوت های ارزشی میان فرزندان و والدین است که موجب شده خانواده ها در معرض چالشهای جدی قرار گیرند. چالشهایی که به نظر میرسد شکل سنتی خانواده را زیر سؤال برده است. این پژوهش با استفاده از نظریات افرادی نظیر مانهایم (تجارب نسلی)، و بنگستون (جامعه پذیری نسل ها) و اینگلهارت (دگرگونی ارزش ها)، تلاش کرده است تا تفاوت بین نسلی در خانواده را تشریح کند. روش تحقیق در این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرس و جو در دو منطقه سه و هفده شهر تهران و با نمونه ای 398 نفری انجام شده است. تکنیک های آماری مورد استفاده، آمارههای شاخص تمرکز و تشتت، آزمون اف و تحلیل عاملی بوده است. یافتهها نشان میدهد میان والدین و فرزندان تفاوت بین نسلی تا حدی وجود دارد لیکن شاخص کل نشان میدهد این تفاوت بین نسلی شکل بحرانی ندارد. در واقع ما شاهد نوعی وفاق نسبی هستیم بیشترین حوزه های تفاوت نسلی میان فرزندان و والدین در؛ دوستی دختر با پسر بوده است و کمترین تفاوت در معاشرت با دوستان همجنس بوده است.
خلاصه ماشینی:
تفاوت بین نسلی به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم میان دو نسل والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی نظیر الگوی همسرگزینی، الگوی مصرف کالای فرهنگی، نحوهگذران اوقات فراغت ، رفتار دینی، نگرش به جنسیت است .
شرایط فعلی جامعه ایران موجب شده که بحث تحولات فرهنگی و اجتماعی، تغییر ارزش ها و هنجارها در جامعه و نیز تفاوت بین نسلی میان والدین و فرزندان مورد توجه محققین قرارگیرد (عبدی و گودرزی ١٣٧٤، تیموری ١٣٧٧، یافته های پژوهش ارزش ها و نگرش های ایرانیان ١٣٨٠ و ١٣٨٢، معید فر١٣٨٣، نریمان ١٣٨٣، آزاد و غفاری ١٣٨٣، جلیلوند ١٣٨٥، ذکایی b١٣٨٦).
با بررسی ادبیات مفهوم نسل در مجموع می توان گفت ، تفاوت بین نسلی در خانواده به معنای توافق نکردن بر سر انتظارات، ارزش ها ، نگرشها و رفتارها میباشد این تفاوت به معنای وجود اختلاف نظرهای مهم میان والدین و فرزندان در جنبه های مختلف زندگی است .
جدول ١- توزیع فراوانی تفاوت بین نسلی والدین و فرزندان ١ (نمونه ٣٩٨) گویه ها٢ (به درصد) زیاد متوسط کم ١- خریدن وسائل مورد علاقه تان 61 21 18 ٢- تیپ ظاهری و پوشش 62 20 18 ٣- انجام جراحی زیبایی 60 18 22 ٤-گردش و تفریح کردن 63 18 19 ٥- گوش دادن به موسیقی دلخواه تان 65 16 19 ٦- معاشرت با دوستان (همجنس ) 66 16 18 ٧-دوستی دختر با پسر (غیر همجنس ) 40 19 41 ٨- در زمینه انتخاب همسر 60 18 22 ٩-نماز خواندن 66 15 19 کل 60 18 22 یافته های این جدول همچنین نشان میدهد نگرش فرزندان به زندگی متفاوت با والدین است .